STRATEN – Op stap door de Brugsepoort

persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

“Hoekjes en kantjes van de stad”
Een artikelenserie met foto’s van Eric Jansen

Als je maar vaak genoeg en lang genoeg doorheen de stad stapt, weg van de betreden paden, kom je ze tegen: de onverwachte “wow-straatjes” in de hoekjes en de kantjes van de stad. Eric Jansen, geboren in Ledeberg, deed het… vooral in 2016-2017. Veel van zijn “ontdekkingen” legde hij vast op foto. Héél veel zelfs.
We maakten een selectie en brengen die in een aantal afleveringen op deze blog.

Na DEEL I over de “WATERWIJK” brengen we hier DEEL II over de BRUGSEPOORT

Map wijk Brugsepoort (*pic uitklikbaar*)

STRATEN – 04 januari 2025 – De ‘Brugsepoort’ is een wijk van diversiteit. Niet enkel in mensen maar ook in straten met eigen karakteristieken.

Denken we eerst aan de Bevrijdingslaan, slagader die de wijk doorklieft, van Begijnhoflaan tot Rooigemlaan.

Vertrekkende van de Phoenixbrug bij de Bargiekaai vind je meteen de Phoenixstraat. Vreemde naam… voor iemand die niet vertrouwd is voor de omgeving. Bij de straat stond een giga-fabriek van stoommotoren: ‘Le Phoenix‘. De fabriek had wortels daterend tot 1812. In 1837 werd een atelier een heuse fabriek. Na WOII gingen de fabriekspoorten dicht.

Phoenixstraat, beluikje – pic Eric Jansen

De fabriek lag samen met vlasbedrijf ‘Société Linière La Lys‘ in het “voorgeborchte van de Brugse Poort”. In de richting van de Rooigemlaan was er ook nog de ‘Filature de Royghem‘.

Het hoeft niet te verwonderen dat er vele beluiken ontstonden bevolkt door arbeiders. Bv.: “cité Portugal”, “De Kerremelkkoer”, “Het Luizengevecht”… Je leest erover in het verhaal over de ‘Phoenix’. Wat er nog overblijft van die beluiken en van andere arbeidershuisjes fascineerde Eric Jansen. Op één van zijn wandelingen ging hij ze uitgebreid fotograferen, zoals je hierboven ziet.

Batterijstraat – bij Emilius Seghersplein – pic *persblog.be*

Gelegen tussen kerk en kanaal en bij de Batterijstraat lag de cité ‘Het Luizengevecht‘. (P.M.: Schilder Albert Baertsoen schilderde de stegen op de Leie ‘Veergrep’ en ‘Hebbrechtstraat’ en die noemde hij ook het ‘Luizengevecht’.) Stippen we nog aan dat het beluik aan de Goudensterstraat de ‘Konijnenpijp‘ wordt genoemd en de setting vormt voor Katrien Van Hecke’s jeugdroman ‘Markies‘
(Clavis, 2023). Het beluik is heringericht. Het is een binnenhof achter bestaande huizen.

Goudensterstraat – pic Katrien Van Hecke

Een andere belangrijke as in de Brugsepoort, naast de Bevrijdingslaan, is de Meibloemstraat, waar het Socialistisch volkshuis gevestigd was. Het was de pendant voor de ‘Vooruit’ aan de Sint-Pietersnieuwstraat, zij het kleiner. Vandaag heet het daar ‘De Koer‘.

Naast ‘Ons Huis’ en ‘Vooruit’ was ook ‘De Meibloem‘ een socialistische feestzaal. In 2016 werd de zaal hernoemt als ‘De Koer‘, een artistiek en sociaal buurtcentrum. Lees op deze blog over de geschiedenis van ‘Vooruit’. – pic video Tina De Gendt

In dezelfde straat bevond zich ook de ‘Meubelfabriek Van Den Berghe-Pauvers‘ waar heel wat om te doen is geweest op het ogenblik dat er plannen waren om die te slopen. Menigeen herinnert zich die fabriek allicht omwille van de bowling ‘De Meibloem’ die er tijdelijk gevestigd was. De ruimte die de fabriek biedt werd uiteindelijk benut voor een sociaal-artisiek project.

Meibloemstraat – Meubelfabriek – bowling – pic *persblog.be* in 2017

Een zijstraat van de Meibloemstraat is de Sparrestraat. Vermeldenswaardig is dat een tak van de familie ‘Tierenteyn‘ in 1956 naar daar verhuisde om er hun fabriekske van mosterd en azijn te vestigen. Eerder waren ze in de wijk aanwezig aan het Emilius Seghersplein bij de kerk.

Sparrestraat 49 – toegang tot Tierenteyn is rechts via de openstaande poort – pic google street view

Sinds de jaren ’90 hadden krakers heel wat leegstaande huizen in de Brugsepoort ingenomen.
In het jaar 2000 werden dan huizen gesloopt in opdracht van de Stad, in het kader van het saneringsproject ‘Zuurstof voor de Brugsepoort’. De bedoeling was om de wijk meer leefbaar te maken. Ook in, wat vandaag het Acaciapark heet, wilde men de beluiken neerhalen. Er kwam buurtprotest. De confrontatie met de politie is vereeuwigd in het begrip ‘de Gentse kraakoorlog’. De sloop kwam er toch.

Brunelstraat – Zo lezen we in een editie van de ter ziele gegane blog ‘Gentse Zwijger‘ van 23 mei 2005: “Deze foto nam ik in januari 2004 in de Brunelstraat, een beluik in de Gentse wijk Brugse Poort. De huisjes behoorden tot de 89 huizen die tegen het einde van 2004 gesloopt moesten worden in het kader van het stadsvertnieuwingsproject ‘Zuurstof voor de Brugse Poort’. Ze moesten plaats maken voor een park. Op het muurtje aan het einde van de straat stond de tekst ‘Wij gaan hier niet weg’. Elders in de buurt hingen affiches ‘Geen park op een sociaal kerkhof’.
Eind september 2004 was ik voor het laatst in de buurt. De allerlaatste bewoners waren toen net weggejaagd door de politie. Moet dringend eens gaan kijken of die huisjes nu al tegen de vlakte liggen en of er al iets anders in de plaats is.”
De Brunelstraat is gesloopt. Er is nu een lelijk parkje in de plaats: het Acaciapark.

Een ander park staat bekend als het ‘Pierkespark‘. Menigeen zal het kennen van ofwel de Kringwinkel en/of de ‘Bij De Vieze Gasten‘ die er een vaste stek hebben. Het socioculturele ‘fabriekje’ van “Vieze Gasten” ontstond begin de jaren ’70 als een reizend gezelschap dat furore maakte met sociaalgeëngageerde straatoptredens en cabaret, onder leiding van ‘Vuile Mong‘.

Haspelstraat – Pierkespark – ‘Bij de Vieze Gasten’ – pic *persblog.be* in 2022

Vergeten we zeker niet het Fonteineplein te vermelden. Het ligt vrij noordelijk in de wijk en vloeien zeven straten samen. In 2019 beleefden we er nog een fantastisch straatfeest bij ‘Café Congé“.