persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
“Hoekjes en kantjes van de stad”
Een artikelenserie met foto’s van Eric Jansen
Als je maar vaak genoeg en lang genoeg doorheen de stad stapt, weg van de betreden paden, kom je ze tegen: de onverwachte “wow-straatjes” in de hoekjes en de kantjes van de stad. Eric Jansen, geboren in Ledeberg, deed het… vooral in 2016-2017. Veel van zijn “ontdekkingen” legde hij vast op foto. Héél veel zelfs. We maakten een selectie en brengen die in een aantal afleveringen op deze blog.
Deze editie behandelt DEEL V: Sint-Lievenspoort en buurt. Na DEEL I over de “WATERWIJK” en DEEL II over de BRUGSEPOORT en DEEL III over de “LINKEROEVER” en DEEL IV over MUIDE-MEULESTEDE
STRATEN – 11 januari 2025 – In de wijk van de Sint-Lievenspoortstraat ligt een blik geschiedenis van welke weinigen nog enig vermoeden hebben. Niet enkel verwijst de poortnaam naar de pelgrimage naar Sint-Lievens-Houtem, er waren ook belangrijke centra gevestigd. Zoals bv. het domein van de ‘Rijke Claren’ dat er stond tot 1578, en een tweede keer tot aan de 19de eeuw.
De huidige aanblik is er een van heel veel beluiken, stegen en werkmanswoningen. En dan is er nog de Poort bij de Keizervest.
Eric Jansen, geboren Ledebergnaar, wandelde in 2016-2017 doorheen de wijk. De vele foto’s, als vrucht van zijn inspanning, deelden we op in een aantal straatomgevingen.
Aan het eind van de Sint-Lievenspoortraat stond vroeger de Sint-Lievenspoort.
Het was ooit de stadspoort waarlangs de Gentse pelgrims de stad verlieten om zich naar Sint-Lievens-Houtem te begeven. Daar gingen ze de Keizervest over, een stadsgracht gegraven in 1378-1384.
Bron: ‘Gids voor Oud Gent’ van Guido Deseyn
De Ommegangstraat (zie uitvergrote foto bovenaan de pagina) verwijst daar rechtstreeks naar. Sint-Lieven is de Gentse beschermheilige. Het verhaal gaat dat de monniken van de Sint-Baafsabdij die heilige geïmporteerd hebben uit Sint-Lievens-Houtem. Hoe de vork aan de steel zit, beschreven we op deze blog.
Amateurfotograaf Eric Jansen ging in de Sint-Lievenspoortstraat op fotojacht naar beluiken en stegen.
Straten die er achteloos bijliggen – met hun spreekwoordelijke kruin in het Zuidpark, maar met hun wortels diep in de Gentse geschiedenis – zijn bv. de Vijfwindgatenstraat en de Clarissenstraat. Beide liggen parallel ten aanzien van elkaar. Over de Vijfwindgatenstraat schreven we in deze blog. De straatnaam verwijst naar een getijdensluis op de Nederschelde achter het begijnhof van ‘Ter Hoye’, daar ongeveer waar het verdwenen kanaal ‘Klein Scheldeken’ uitmondde, dat zelf voortkwam uit de inmiddels gedempte ‘Oude Schelde’.
De Clarissenstraat en de Sint-Clarastraat, waar Eric Jansen ook op pad ging, herinneren aan een machtige, verdwenen abdij. Het was de dochter van de gegoede Gentse lakenkoopman Van den Ameede (hun bijzondere woning stond in de Koestraat) die in Gent in 1286 de abdij der ‘Rijke Claren’ stichtte. Zij was begijn in ‘Ter Hoye’.
Na voorspoed, oorlogen en de ‘Beeldenstorm‘, werd de abdij met de grond gelijk gemaakt tijdens de korte regeerperiode van de ‘Calvinistische Stadstaat‘ (1577-1584). De Zusters verhuisden tijdelijk naar de Onderstraat, in het ‘Hof van Schardau’. In 1613 begon de bouw van een nieuw klooster in de Sint-Lievenspoortwijk.
Het hoger geciteerde boek van Guido Deseyn vermeldt dat aan de voet van de Sint-Lievenspoortstraat zich nog een een laatste restant van dit gebouw van de ‘Rijk Claren’ bevindt. Het betreft een “mooi gesculpteerde dwarsmoneel met engeltjes, een wapenschild dragend onder de Tudorbogen“. Het bevindt zich tussen Clarissenstraat en Sint-Clarastraat. ‘Inventaris Onroerend Erfgoed‘ heeft het over het ‘Refugiehuis’. In 1783 sloot het klooster de deuren. Het gebouw werd een halve eeuw later, tot een eeuw later, gradueel gesloopt.
Eric Jansen was in de buurt. Hier zijn enkele van zijn foto’s.
Meer naar de Keizervest toe, en parallel met de Ommegangstraat, ligt de Krevelstraat. Voorheen heetten die de Lange en de Korte Krevelstraat. Beide straten vormden een bekende volksbuurt. In de eerste helft van de 19de eeuw werden er vele beluiken gebouwd.
Uitmondend in de Sint-Lievenspoortstraat, aan de Krevelstraat, had het belangrijke en verdwenen domein ‘Hof van Raveschoot’ een dreef.
De naam van het Hof doet denken aan het gelijknamige “Hotel” bij de Zandberg.
Het betrof een groot domein in deze zogeheten ‘Muinkmeersen’ waarin een omwalde hoeve lag op de plek waar nu de Zebrastraat is. Vele urbanisatiewerken, waaronder de spoorlijn van het Zuidstation, zorgden ervoor dat er geen spoor meer overblijft van dit Hof.
De besproken wijk had twee belangrijke stadspoorten. Naast de Sint-Lievenspoort had je verderop de Brusselsepoort of de Keizerpoort.
De ‘Keizerpoort‘ verwijst naar het Duitse keizerrijk dat aan het einde van het eerste millennium, en daarna, haar grens vlakbij Gent had: de overkant van de Schelde.
Wordt vervolgd
Bekijk ook DEEL I: De “WATERWIJK” en DEEL II: De BRUGSEPOORT en DEEL III: “LINKEROEVER” en DEEL IV: MUIDE-MEULESTEDE
Op de uitvergrote foto bovenaan deze pagina zie je de Ommegangstraat. De foto is gemaakt door Eric Jansen
Lees meer over de stadspoorten van Gent:
Elk jaar start persblog.be met een artikelenreeks of -serie. Bekijk die van de vorige jaren:
2024 – Vrijdagmarkt, huizen en geschiedenis: 6 delen
2023 ‘Het Verhaal van Vlaanderen’ met focus op Gent: 10 delen
STAD – Tom Waes vermeldde grafheuvels in Sint-Bernadettewijk
2022 – Familie van Rysselberghe: 9 delen
2021 – Gent, met haar veranderende skyline: 3 delen
STAD – Gent, met haar veranderende skyline – Deel I: noordelijk
Lees ook op deze blog:
