persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Uit de tijd van “toens”
STRATEN/ STAD -07 januari 2024 – De Vrijdagmarkt telt vele historische gebouwen. Die ondergingen een evolutie. Doch de handelszaken die er in huizen – winkels, restaurants, cafés – veranderen vaak. Kijk met ons mee hoe de aanblik van de gevels in die zin veranderde doorheen de jongste decennia.
-50 EN -15 JAAR – De foto’s zijn van ca. vijftig en van ca. vijftien jaar geleden. Of nog anders gesteld: het verschil tussen de foto’s is vijfendertig jaar evolutie.
SERIE – De markt hebben we opgedeeld in “blokken”. We brengen elk blok in een apart artikel.
DEEL I – De westelijke kant van de Vrijdagmarkt (kant Grootkanonplein)
Nr. 1-2 (hoekhuis met Grootkanonplein)
“De halsgevel is niet langer aanwezig: de geveltop werd aangepast tot een puntgevel met geprononceerde kroonlijsten.” Het nummer 2 werd onherkenbaar verbouwd.
Nr.3 (rechts van het, één na, hoekhuis met het Grootkanonplein)
“Verhoogde halsgevel uit het eerste kwart van de 18de eeuw, aangepast in de 19de eeuw.”
Nr. 4
“Verhoogde halsgevel (…) gedateerd 1714 (zie bouwaanvraag). Zelfde ordonnantie als nummer 3 doch beter bewaard.”
Nr. 5 (op de hoek links van de Meerseniersstraat)
“Voorgevel met in- en uitgezwenkte top, in kern opklimmend tot de 16de eeuw, aangepast in de 19de eeuw. ”
Nr. 6 (hoekhuis rechts van de Meerseniersstraat)
“Traditioneel hoekhuis van drie bouwlagen afgedekt met een zadeldak (kunstleien), daterend van circa 1700 (?).”
Nr. 7 is een gewoon woonhuis
Nr. 8 (aangebouwd tegen ‘Ons Huis’)
“(…) verankerde bak- en zandsteenbouw uit de tweede helft van de 17de eeuw. Bakstenen spiegels op de borstweringen. Verbouwde begane grond met winkelpui.”
Nr. 9-10
“‘Ons Huis, socialistische werkersvereenigingen’. Naar ontwerp van architect F. Dierkens opgetrokken in eclectische stijl circa 1900; na de brand enkele jaren later gedeeltelijk heropgebouwd. Gebouwd op de plaats van het vermaarde “Utenhovesteen” (gesloopt in 1839), destijds het belangrijkste gebouw in de omgeving van de Vrijdagmarkt.” Meer hierover
Een vleugje geschiedenis
“Speelde een belangrijke rol in het politiek en sociaal leven van de stad, ontelbare feestelijkheden, maar ook onlusten en gevechten vonden hier plaats.
Genoemd naar de markt die ook nu nog iedere vrijdag wordt gehouden. Het oude uitzicht, met 17de-eeuwse en 18de-eeuwse bebouwing, laatst genoemde voornamelijk ter vervanging van houten gevels, is tamelijk goed bewaard en wordt weinig geschonden door storende nieuwe bouw.
De grootste veranderingen vonden plaats circa 1900 door het bouwen van ‘Ons Huis’ en door het trekken van de brede Baudelostraat.”
“Het beeld van Jacob van Artevelde in het midden van het plein werd in 1863 vervaardigd door Pierre de Vigne-Quyo.” Bron: ‘Inventaris Onroerend Erfgoed‘
In ‘Ons Huis’, waar de socialistische mutualiteit en vakbond zetelt, zit in de gevel een gedenksteen die verwijst naar Lieven Bauwens. Immers stond zijn geboortehuis op deze plek aan de kant van de Waaistraat.
Bij de oude foto’s uit de website van ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’ hebben we moeten vaststellen dat een hele reeks foto’s gedateerd ‘2014’ niet uit dat jaar kunnen komen, maar eerder in het midden van de jaren ’70 gemaakt werden. In dit artikel hebben we dit gecorrigeerd.
Lees ook: Deel II – De noordelijke kant van de Vrijdagmarkt, tegen het Anseeleplein
Deel III – De noordelijke kant van de Vrijdagmarkt, kant van het Lakenmetershuis
DEEL IV – De Vrijdagmarkt aan de kant van het ‘Toreken’
Deel V – Vrijdagmarkt: haar ‘De Bonte Mantel’ en haar ‘Tooghuis’
Deel VI – De Vrijdagmarkt, zuidwestelijke kant, richting Grootkanonplein
Lees ook op deze blog:
