persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Deel III – De noordelijke kant van de Vrijdagmarkt
STRATEN/ STAD -14 januari 2024 – In Deel II beschreven we van de Vrijdagmarkt de noordelijke kant (ter hoogte van het Anseeleplein). In Deel I hadden we het over de westelijke kant. Elk deel beschrijft de historische gebouwen en besteedt aandacht aan de handelszaken van enkele decennia geleden. Elk deel wordt afgesloten met een brok geschiedenis.
SERIE – De markt hebben we opgedeeld in “blokken”. We brengen elk blok in een apart artikel. De beschrijvingen van de huizen en de oude foto’s komen uit ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’.
Nr. 20 (rechts van de Baudelostraat)
“Zogenaamd ‘In ’t Meuleken’, eclectisch hoekhuis van circa 1900 (…). Neorenaissance en -barok elementen (…). De lijstgevel wordt gemarkeerd door een vierzijdige houten loggia. Soberder zijgevel (…). Recente winkelpui op de begane grond. Van ouds een geheel met Baudelostraat nummer 2.”
Op dat laatste adres werden “chemische produkten” vervaardigd… zo staat op de gevel. Het zijn verven.
Nr. 21
“Trapgevel (…), volgens bouwaanvraag daterend van 1711. Oculus met booglijst en sluitsteen in de top: bekroond met een siervaas. Gewijzigde benedenvensters en centrale deur van arduin uit 18de eeuw (…).”
Nr. 22
“Burgerhuis (…) uit 17de eeuw, gerestaureerd in 1914 (…). Zelfde rondboogdeur als nummer 21.”
Nr. 24-25
“Lakenmetershuis”, gebouwd op de plaats van het huis “De Wulf”, vergaderplaats der corduwaniers, sedert 1868 “Volksboekerij van het Willemfonds”. Classicistische halsgevel (…) van circa 1770. (…) Rechthoekige Lodewijk XVI-deur met smeedijzeren waaier (…).” Meer uitleg onderaan de pagina
Nr. 26
“Diephuis (…) volgens bouwaanvraag van 1711. (…) Gewijzigde begane grond.”
Nr. 27
“Gelijkaardige in- en uitgezwenkte gevel als nummer 26 daterend van 1715. (…) Verbouwde begane grond.”
Nr. 28
“(…) Bepleisterde lijstgevel met rechthoekige, vlak omlijste vensters, uit eind 18de eeuw – begin 19de eeuw. Verbouwde begane grond.”
2009: Elektrowinkel
-50 EN -15 JAAR – De foto’s zijn van ca. vijftig en van ca. vijftien jaar geleden. Of nog anders gesteld: het verschil tussen de foto’s is vijfendertig jaar evolutie. Net zoals de foto’s is de informatie over de huizen afkomstig uit ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’.
Geschiedenis – Terechstellingen, beeld van de Keizer Karel, Lakenmetershuis…
De Vrijdagmarkt mag dan vandaag een vredig oord van terrasjes en markten boven een ondergrondse parking zijn, het was eertijds dikwijls een oord van woelige taferelen. In een vorige editie van deze reeks hadden we het over de (late) middeleeuwen, met Artevelde, de strijd tussen wevers en volders…
Het plein was niet altijd even vredig als vandaag… Hier noemen we een paar gewelddadige feiten uit de Spaanse Tijd.
In 1530 werd op het plein overgegaan tot de executie van Ridder Josse De Backere die als eerste werd beschuldigd en berecht voor ketterij. Eerder werd hij gefolterd. Tussen 1530 en 1576 werden vele protestanten op dit plein terechtgesteld. Ook in het jaar van de ‘Beeldenstorm’, in 1566.
In 1599 – een veertigtal jaren na de dood van Karel V – inaugureerde Jacob de Langlé, hoogbaljuw, het voetstuk voor het beeld van de keizer. Die eerste steen was er één van de drieenveertig voet hoge pilaar van het monument legde, waarop enkele maanden later het beeld van de keizer, in het hout gesneden door de Antwerpenaar Robrecht de Nole, werd gehesen. In 1662 viel het beeld in gruis aan de voet van zijn ronde zuil. Het Stadsmagistraat besloot een nieuw houten beeld op de zuil te hijsen, ditmaal uit een “schoon dicke gaeve eecke”. Het was Goorik Picq, een Gentse beeldhouwer, die de opdracht kreeg. Bron: Openjournals UGent, door P Kluyskens in 2011.
Het ‘Lakenmetershuis’ was eerder het huis ‘De Wulf’ waar de Corduwaniers vergaderden. ‘Corduwaniers’ waren de betere schoenmakers. In hun naam zit het Spaanse Cordoba verscholen. Ze waren aktief in de Corduwaniersstraat in het Patershol. Cordoba was al in de middeleeuwen beroemd om haar leernijverheid.
De classicistische halsgevel werd vervaardigd door de bekende Gentse architect Bernard De Wilde in 1771-1772. Vanaf 1868 was het Willemsfonds er gevestigd.
Het gelijkvloers wordt nog gebruikt voor socio-culturele activiteiten, zoals bv. ’t Spelleke van drei kluiten’ van ‘Pierke Pierlala‘.
Alvorens het ‘Willemsfonds’ er een centrum van Vlaamse cultuur in maakte, heette de plek het ‘Lakenmetershuis’ en was het de plek waar laken gemeten werd dat door de wevers van den buiten werd verkocht.
Bij de oude foto’s uit de website van ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’ hebben we moeten vaststellen dat een hele reeks foto’s gedateerd ‘2014’ niet uit dat jaar kunnen komen, maar eerder in het midden van de jaren ’70 gemaakt werden. In dit artikel hebben we dit gecorrigeerd.
Lees ook: Deel I – De Vrijdagmarkt aan de westelijke kant (kant Grootkanonplein)
Deel II – De Vrijdagmarkt aan de noordelijke kant (ter hoogte van het Anseeleplein).
DEEL IV – De Vrijdagmarkt aan de kant van het ‘Toreken’
Deel V – Vrijdagmarkt: haar ‘De Bonte Mantel’ en haar ‘Tooghuis’
Deel VI – De Vrijdagmarkt, zuidwestelijke kant, richting Grootkanonplein
Lees ook op deze blog:
Lees ook op deze blog:
