persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
DEEL II – De noordelijke kant van de Vrijdagmarkt (kant Anseeleplein)
STRATEN/ STAD -10 januari 2024 – In een vorige bijdrage hadden we het over de aanblik van de Vrijdagmarkt aan de westelijke kant. We toonden foto’s van de gevels waar je de handelszaken-van-toen kan herkennen. Hierna vervolgen we onze tocht, in wijzerzin, naar de noordelijke kant, van de Waaistraat in de richting van de Baudelostraat.
SERIE – De markt hebben we opgedeeld in “blokken”. We brengen elk blok in een apart artikel. De beschrijvingen van de huizen en de oude foto’s komen uit ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’.
Nr. 11 (hoekhuis met Waaistraat)
“Hoekhuis (…) volgens bouwaanvraag van 1717. (…) Zijgevel, in de Waaistraat (…).
Nr. 12 (hoekhuis rechts van de Waaistraat)
“Hoekhuis (…) volgens bouwaanvraag van 1717. (…) De zolderverdieping met twee vensters wordt afgelijnd door voluten en een hoofdgestel waarboven het verjongend deel bekroond is met een gebogen fronton. De siervazen op voluten en fronton zijn verdwenen. (…) Recent winkelraam.”
Nr. 15-15A (links van de Garensteeg)
“Trapgevel (…) daterend uit de 16de eeuw maar volledig heropgebouwd in 1946-47 naar het 16de-eeuws model. (…) Rechthoekige deur met bovenlicht en recente winkelramen. (…) Overdekte doorgang naar de Garensteeg.”
Nr. 16 (rechts van de Garensteeg)
“Diephuis (…): oorspronkelijk een barok trapgeveltje van 17de eeuw, volgens de bouwaanvraag verbouwd en verhoogd in 1783. (…) Verbouwde begane grond.”
Nr. 17 (tweede rechts van de Garensteeg)
“Fraai trapgeveltje (…) daterend van “anno 1675″. Verankerd, bakstenen gebouw verwerkt met zandsteen, bij de harde restauratie vernieuwd met Franse steen. (…) Aangepaste (bredere) vensters op de begane grond (…)”
Nr. 18
“Breedhuis (…) in een eclectische stijl volgens gevelsteen naar ontwerp van J.G. Semey van 1902. De overkragende bovenbouw, opgevangen door zware vrouwenhoofden, vertoont kloosterkozijnen (…). Rondboogvensters en deur op de begane grond.”
Nr. 19 (hoekhuis links van de Baudelostraat)
“Hoekhuis (…) gebouwd naar ontwerp van architect J.G. Semey van 1902. (…) De hoektravee met gelijkaardige rechthoekige vensters loopt hoger uit in een neobarokke geveltop (…). ”
-50 EN -15 JAAR – De foto’s zijn van ca. vijftig en van ca. vijftien jaar geleden. Of nog anders gesteld: het verschil tussen de foto’s is vijfendertig jaar evolutie.
Een (zwart) wolkje geschiedenis
… over één van de zwarte bladzijden van de Vrijdagmarkt, en over vér daarbuiten. Wat gebeurde er na de moord op Jacob van Artevelde: ‘Kwade Maandag’, ‘Goede Dinsdag’.
Onder leiding van Jacob van Artevelde had Gent, en Vlaanderen, bij het begin van de ‘Honderdjarige oorlog‘ tussen Fransen en Engelsen voor die laatsten gekozen, omdat Vlaanderen met haar lakennijverheid afhankelijk was van Engels wol.
Op 2 mei 1345 werd een bloedige strijd geleverd tussen de twee machtigste gilden van de stad – volders en wevers. Op de Vrijdagmarkt vond ‘Kwade Maandag‘ plaats. De wevers doodden er vijfhonderd volders.
Een kleine twee maanden later, op 24 juli, werd ook lakenkoopman Jacob van Artevelde vermoord. Dit laatste vond plaats bij de Kalandeberg, in de Paddenhoek. Het is nooit duidelijk geworden wat het motief was voor die moord.
Nog geen vier jaar later keerden de kansen. Opnieuw vloeide bloed tussen beide gilden. De volders stootten de wevers van hun “troon”.
Dit gebeuren heet in de geschiedenisboeken: ‘Goede Disendach‘ ofte ‘Goede Dinsdag‘.
Lodewijk van Male, de graaf die maar heel erg moeilijk zijn gezag kon laten gelden in Gent, werd hierdoor in het zadel gezet.
Internationaal zou dit betekenen dat Vlaanderen in zijn geheel van kamp zou veranderen. Terwijl voorheen gekozen werd voor de Engelse koning in zijn strijd tégen Frankrijk, koos Vlaanderen nu partij voor de Franse koning en dus tégen de Engelsen. Daar had de Vlaamse economie onder te lijden.
De schoonzoon van Lodewijk van Male, was de bourgondiër Filips de Stoute, en die was de oom van de jonge koning ‘Karel VI van Frankrijk’.
Bij de oude foto’s uit de website van ‘Inventaris Onroerend Erfgoed’ hebben we moeten vaststellen dat een hele reeks foto’s gedateerd ‘2014’ niet uit dat jaar kunnen komen, maar eerder in het midden van de jaren ’70 gemaakt werden. In dit artikel hebben we dit gecorrigeerd.
Lees ook: Deel I – De Vrijdagmarkt aan de westelijke kant (kant Grootkanonplein)
Deel III – De noordelijke kant van de Vrijdagmarkt, kant van het Lakenmetershuis
DEEL IV – De Vrijdagmarkt aan de kant van het ‘Toreken’
Deel V – Vrijdagmarkt: haar ‘De Bonte Mantel’ en haar ‘Tooghuis’
Deel VI – De Vrijdagmarkt, zuidwestelijke kant, richting Grootkanonplein
Lees ook op deze blog:
