STRATEN – De Vijfwindgatenstraat en de verborgen toren


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

STRATEN  24 januari 2017De Vijfwindgatenstraat is een onopvallende, bijna banale straat, wat niet van haar naam gezegd kan worden. Wie naar de betekenis op zoek gaat, trekt een blik Gentse geschiedenis open.

Verborgen torentje - pic by Adrian Brysse
Verborgen torentje – pic Adrian Brysse
Tuinafsluiting en muur waarachter torentje verborgen is
Tuinafsluiting en muur waarachter torentje verborgen is
 Begijnhof Ter Hoye Lange Violettestraat
Begijnhof Ter Hoye Lange Violettestraat

Vijfwindgatenstraat en de verborgen toren. Tussen de Frère-Orbanlaan en het Begijnhof ‘ter Hoyen’ aan de Lange Violettestraat bevindt zich de Vijfwindgatenstraat. Het is een onopvallende, bijna banale straat, wat niet van haar naam gezegd kan worden. Wie naar de betekenis op zoek gaat, trekt een blik Gentse geschiedenis open.

Historisch torentje achter slot in Begijnhoftuintje. Bij een van de stadsuitbreidingen in de Middeleeuwen – in dit geval eind 13e eeuw – werd de wijk ‘Hoye’ mee opgenomen in een uitbreiding van de ommuring van de stad, vertrekkende van de ‘Braampoort’ ter hoogte van de Brabantdam. ‘Hoye’, waartoe ook het Begijnhof ‘ter Hoyen’ behoort, was aan alle kanten ingesloten door water. (Lees hierover ook op deze blog: Gentse Winter – Clair-obscur)

De uitgebreide stadsmuur sloot aan bij het domein van het Begijnhof, dat langsheen de ‘Benedenschelde’ ofte ‘Nederschelde’ (thans ook: ‘Visserij’) ligt, maar in die tijd evengoed langsheen het ‘Klein Scheldeken’ lag. Dit was een gracht, gegraven tussen de ‘Nederschelde’ en de thans verdwenen ‘Oude Schelde’.

Die verdwenen ‘Oude Schelde’ ontsproot ter hoogte van Ter Platen op de ‘Muinkschelde’ en volgde het traject van de huidige de Tentoonstellingslaan, over de Vijfwindgatenstraat, tot aan de ‘Schepenvijver’. Vandaar ook de naam Schepenvijverstraat. Die ‘Oude Schelde’ beschermde de andere zijde van de wijk inclusief het Begijnhof.

Het ‘Klein Scheldeken’ liep dus haaks op de ‘Oude Schelde’ langsheen een flank van het Begijnhof naar de achterzijde aan de ‘Nederschelde’. Het kruiste hierbij de huidige Lange Violettestraat. Op die as was een getijdensluis met vijf bogen, voorzien van evenveel getijdenschotten.

De “vijf windgaten” verwijzen naar die getijdensluis met de vijf schotten, de brug, de stadspoort en een versterkingstoren die behoorde bij de stadsuitbreiding.

Stadspoort en brug zijn allang verdwenen en het ‘Klein Scheldeken’ gedempt, zo ook de ‘Oude Schelde’. Ook een toren aan de kant van de ‘Oude Schelde’ is weg, maar de andere toren, aan de kant waar het ‘Klein Scheldeken’ ooit samenvloeide met de ‘Nederschelde’, staat er nog steeds. Alleen zit hij goed verborgen in het tuintje van de beheerswoning van het Begijnhof – tuintje dat niet voor het publiek toegankelijk is. Lees meer in het persblog.be – Archief 2015 (persblog.be liep toen nog onder een blogspot-formaat) F.D.

Ter Hoye - Verborgen torentje - zicht vanaf Achtervisserij - pic Adrian Brysse
Ter Hoye – Verborgen torentje – zicht vanaf Achtervisserij – pic Adrian Brysse
Nederschelde aan de Achtervisserij -- richting Zeeschelde
Nederschelde aan de Achtervisserij — richting Zeeschelde
Het Klein Scheldeke, met zicht op achtergevels Vijfwindgatenstraat - pic videobank.gent.be
Het Klein Scheldeke, met zicht op achtergevels Vijfwindgatenstraat – pic videobank.gent.be
Stadsplan - bijgetekend- Oude Schelde en Klein Scheldeke bij Ter Hoy
Stadsplan – bijgetekend- Oude Schelde en Klein Scheldeke bij Ter Hoye
plattegrond Ter Hoye - pijl wijst plek torentje aan
Plattegrond Ter Hoye – pijl wijst plek torentje aan
Zijkant Ter Hoye - het tuintje is aan de rechterkant
Zijkant Ter Hoye – het tuintje is aan de rechterkant
Nederschelde - zicht vanaf Keizerpoort - Ter Hoye ligt voorbij de bocht
Nederschelde – zicht vanaf Keizerpoort – Ter Hoye ligt voorbij de rivierbocht
 Vijfwindgatenstraat
Vijfwindgatenstraat – achter de  huizen liep ’t Klein Scheldeke

NAAR ARCHIEVEN

Naar Facebook

 

 

Lees ook op deze blog:

STRATEN in 2016 - ARTIKELOVERZICHT
STRATEN in 2016-2017 – ARTIKELOVERZICHT