persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
ARTIKELENREEKS TEXTIEL
“HET MANCHESTER VAN HET VASTELAND”
I. Pre-industrieel Gents textiel
II. Hoe de Gentse textielreus ontstond
III. De oude Gentse textielbedrijven en de families
FILATURE DE HEMPTINNE
◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊◊
ENTREPRENEUR/ STAD – 22 april 2017 – Dit portret hoort bij de reeks ‘Het Manchester van het vasteland’. Zie kaderstuk.
DE HEMPTINNE was naast een familie, ook een dynastie in de Gentse textielnijverheid. Er waren vele telgen actief .
De familieroots liggen in het Waals-Brabantse Jauche. Het verhaal in Gent begon met Félix-Joseph de Hemptinne (1783-1848) en zijn vlasbedrijf Société Linière La Lys, vanaf 1838 gevestigd in wat nu het park is aan de Groene Vallei. Félix-Joseph huwde met Henriette-Adrienne Lousbergs (1796-1827), waardoor het imperium van Lousbergs bij de familie kwam.
Aan de Molenaarsstraat, kant Vogelenzang-Blaisantvest, staat nog een fabriek van de Hemptinne. Deze was oorspronkelijk van Lousbergs, maar werd door Ferdinand Lousbergs afgestaan aan zijn schoonbroer Félix-Joseph de Hemptinne. Thans wordt het gebouw vernieuwd voor ingebruikname van appartementen en kantoren.
Hun zoon Jules (1825-1922) speelde verder – samen met zijn broers Charles en Joseph) – een grote rol in de uitbouw van het familiebedrijfsimperium. Jules was gehuwd met Leonie de Smet de Naeyer (1831-1900), net zoals zijn moeder, ook een telg uit een andere belangrijke textielfamilie. Jules de Hemptinne’s fabriek lag sinds 1853 aan de Opgeëistenlaan, in de rij waar nu de Aldi is en het park van het Justitiepaleis begint. De restanten ervan zijn nog niet zo lang geleden afgebroken. Maar hij was ook mede-eigenaar aan het Rabot.
Vlak tegen het Rabot, bij de Lieve aan de kant van Bachtenwalle, was een grote fabriek van zijn oudere broer Charles de Hemptinne (1816 – 1905) en diens zoon Louis (1855-1913). Van deze fabriek, de weverij FLORIDA, is enkel nog de directeurswoning overeind gebleven. De fabriek strekte zich uit van de Opgeëistenlaan tot de Molenaarsstraat, maar ruimde het veld voor sociale woningen.
Een broer van Louis was Eugène de Hemptinne (1857-1930). Hij had een fabriek bij de Muinkschelde, ter hoogte van Ter Platen.
Een andere zoon van Félix-Joseph, Joseph de Hemptinne (1822-1909), bezat een fabriek bij Waarschoot die in 1934 de deuren sloot. Hij had eveneens een spinnerij, weverij en drukkerij in katoen aan de Sint-Margrietstraat. Hij bewoonde het herenhuis van zijn grootouders aan moederszijde: de residentie Lousbergs aan de Keizer Karelstraat. Inzake (goede werken’ bestuurde hij een kosteloze jongensschool aan de Sint-Kwintensberg, de Sint-Pietersschool.
de Hemptinne’s lieten hun bedrijven mee fuseren tot Union Cotonnière in 1919, wat later UCO werd in 1967.
Petite histoire 1. Het Maaltekasteel aan de Kortrijksesteenweg – vermoedelijk uit 1754 – was het buitenverblijf van Félix-Joseph de Hemptinne. In 1940 werd het kasteel verlaten door zijn zoon Charles. Pas in 1955 werd het door de stad aangekocht.
Petite histoire 2. In 1906 liet – zoon van Charles – Eugène de Hemptinne – zeer tegen de zin van de stad – een arbeiderswijk optrekken bij het Muinkpark. In de volksmond: “Cité de Hemptinne”. Deze volkswijk ‘van de patron‘ bestaat nog steeds.
(Lees over de sociale omstandigheden in de fabrieken van de Hemptinne in het Archief 2015 van deze blog: Beluiken, stegen en de volksmens anno 1900)
In 1907 bouwde de Gentsche Maatschappij der Werkerswoningen als reactie hierop een eigen arbeiderswijk in de Zebrastraat, in de volksmond de Cirk genoemd. (Lees ook op deze blog: Leven, werken, ontspannen – Zebrastraat.be)
Petite histoire 3. De broer van Charles en Jules, Joseph bewoonde vanaf 1858 de woning van Ferdinand Lousbergs aan de Keizer Karelstraat, waar tot voor kort Optima gevestigd was. Joseph bezat vanaf 1853 ook enkele huizen aan de Sint-Kwintensberg.
Petite histoire 4. Marie de Hemptinne, dochter van Félix-Joseph en Henriette-Adrienne Lousbergs zorgde op jonge leeftijd voor haar broers (Charles, Jules en Joseph) en zussen na het vroegtijdig overlijden van haar moeder. Ze wijdde voorts haar jonge leven aan liefdadigheid voor de gezinnen van haar vaders werknemers. Ze stierf jong. Lees op deze blog: Rijke dames en arme sloren van 200j geleden F.D.
Lees ook op deze blog:
persblog.be extra – Gentse Entrepreneur
