persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Tom Waes en ‘Het verhaal van Vlaanderen’
STAD – 30 januari 2023 – In de vijfde aflevering van ‘Het verhaal van Vlaanderen’ wordt o.a. een beeld geschetst hoe het er in onze contreien aan toe ging onder het bewind van de Bourgondische hertogen. In de tv-uitzending lag de focus op Filips de Goede en Maria van Bourgondië. Het bilan: nooit was er zo veel voorspoed.
Aan het begin van deze vijfde aflevering neemt presentator Tom Waes ons o.a. mee naar de ‘Ongeschoeide Karmelieten’ aan de Burgstraat/ het Gewad.
In de tuin van deze kloosterlingen staat nog de leeuwenkooi die bij het ‘Hof ten Walle‘ behoorde. In dit Hof, dat later bekender werd onder de naam ‘Prinsenhof’, woonden de Bourgondiërs. Ze waren heersers over de Lage Landen – grofweg: Vlaanderen en Nederland.
Onder hun bewind leefde een groot deel van de mensen in onze contreien in voorspoed. Alle is relatief natuurlijk. Historicus en mediëvist aan UGent, Jan Dumolyn, gaf de maatstaf aan: een familie die leefde van de (thuis-)ambacht ervoer meer welstand dan een arbeidersgezin in de 19de eeuw.
Vlaanderen stond in Europa bekend om zijn rijkdom, en dan wel omdat de handelaars er goede zaken deden. Ze brachten alle toenmalige luxeprodukten naar onze contreien. Zeker was dit in de grote steden het geval, en met voorsprong in Brugge als grootste stad.
De tv-uitzending begint haar luik over de Bourgondiërs met de toonaangevende figuur van hertog Filips de Goede.
Hij was het die de Zuidelijke Nederlanden verenigde. Hij bouwde, naast zijn Bourgondië ten oosten van het toenmalige Frankrijk, een extra rijk uit ten noorden van die buur. Hij breidde dat rijk fors uit: graafschap Vlaanderen, Brabant, Zeeland, Holland, Henegouwen…
Vooral het graafschap Vlaanderen was een aantrekkelijke regio voor de hertog omwille van haar welstand. Filips de Goede zette het Bourgondische rijk op de Europese kaart.
Zijn persoonlijke haat jegens Frankrijk was daarbij een onderliggende motivator. Het was de Franse koning geweest die zijn vader Jan zonder Vrees had laten vermoorden. Zelf was deze laatste niet onbesproken wat moorden betreft.
Zijn zoon en opvolger Karel de Stoute was een verwoed krijgsheer. Hij ambieerde een nog groter rijk. Vandaar dat ‘stoute’ in zijn bijnaam dat eigenlijk de ‘stoutmoedige’ betekent. Hij voerde veel oorlogen, wat de bevolking in onze contreien uitputte door een te hoge belastingdruk ten behoeve van zijn militaire uitgaven.
Al sinds de tijd van zijn vader lag het economische zwaartepunt van het Bourgondische rijk in de Lage Landen en werden bijna alle belangrijke staatszaken van de rondreizende hofraad aldaar beslist.
Toen hij omkwam in een veldslag moest zijn twintigjarige dochter het van hem overnemen. Maria van Bourgondië, opgegroeid in het ‘Hof ten Walle’, al werd ze geboren in het verdwenen paleis op de Koudenberg in Brussel. Ze stond voor een complexe opdracht. Het ‘Hof ten Walle’ is al evenzeer verdwenen, met uitzondering van de ‘Donkere Poort’. Van het paleis van Koudenberg werden de gewelven blootgelegd.
Het volk was opstandig en erfvijand Frankrijk zorgde ervoor dat het gevaar om de hoek loerde. Haar rijk werd belaagd.
De oplossing voor de precaire omstandigheden kwam er door haar huwelijk met Maximiliaan I van Oostenrijk.
Na haar dood – ze overleed veel te jong in een ongeval met haar paard in Brugge in 1482 – gingen onze contreien over in het Habsburgse rijk.
En helaas voor Vlaanderen betekende dit ook het einde van de economische en culturele bloeitijd.
Hierna reiken we je de belangrijkste bijdragen op deze blog aan die betrekking hebben op de Bourgondische periode.
‘Bourgondische hertogen en Gentse stadsmilities: kat en muis‘
‘Het verhaal van Vlaanderen‘ is een tiendelige serie op Eén en op vrt Max. Elke zondagavond.
Bovenaan de pagina: de uitgelichte prent toont het tragische ongeval waarbij Maria van Bourgondië van haar paard valt en sterft – Het kunstwerk is van Karel Frederik Bombled via Wikimedia Commons – Amsterdam Museum
Lees ook op deze blog:
Vlaamse rebellie temidden van oorlogen! Maar er was méér, toch?
“Groeninge veld! Groeninge veld!” is wapenspreuk van familie Borluut
STAD – Tom Waes vermeldde grafheuvels in Sint-Bernadettewijk
Lees ook op deze blog:
