STRATEN – Ansichten in aquarel; geduid


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

Ansichten uit: Drongensesteenweg, Achtervisserij, Hoogstraat, Jan Breydelstraat, Meierij, Muinkaai, Nekkersputstraat, Peperstraat,   Ossenstraat, Puinstraat, Sint-Baafsplein tot Hof van Fiennes, Minnemeersbrug, Sleepstraat, Miriam Makebaplein

Achtervisserij
Achtervisserij

STRATEN/ STAD25 juni 2017 – Stel je de Gentse straten voor in een verzengende hitte. Met het uitzonderlijk heet weer van de voorbije tijd, is dit niet eens zo moeilijk. Als je van een ordinaire foto – met behulp van een digitaal penseel – een aquarel maakt, bekom je een effect van iele lucht op de foto’s en lijkt het alsof die in een hittegolf gemaakt zijn.

Drongensesteenweg
Drongensesteenweg

Bij het boeketje geaquarelleerde ansichten uit onze fotobank, keken we ook nog na wat de historische betekenis en/of de etymologie van die Gentse straten is/zijn. Er is niet altijd een verband tussen de gekozen straatnamen.

Muinkkaai
Muinkkaai

Achtergrondinformatie bij de foto’s en de korte duiding vind je via de links die verwijzen naar bijdragen op deze blog die met het onderwerp verband houden.

Terug naar hoofdpagina

Drongensesteenweg
Drongensesteenweg - buurt Schrijnwerkersstraat en Kokerstraat
Drongensesteenweg – buurt Schrijnwerkersstraat en Kokerstraat

Drongen is vooral bekend van zijn abdij. Het dorp – thans wijk van Gent – bleef lange tijd geïsoleerd ten aanzien van de stad. Pas in 1823 werd er een nieuwe baan aangelegd met twee bruggen over de Leie. (Bron) Het gedeelte van de steenweg richting Gent, mondt uit aan de voet van de Brugse Poort, met haar industrieel verleden en bijhorende volkse wijken. Neem bv. textielbedrijf Union Cotonnière ter hoogte van de Rooigemlaan en metaalverwerkend bedrijf Le Phoenix aan het andere uiteinde van de Drongensesteenweg. (Lees ook op deze blog: Union Cotonnière & Fernand Hanus)

Achtervisserij
Achtervisserij - vanop de Jongenstragel - - Magazijn Peting 1863
Achtervisserij – vanop de Jongenstragel – – Magazijn Peting 1863

De Achtervisserij is een oever van een langgerekt eiland tussen de Nederschelde en het Visserijkanaal, waar de Visserij de andere oever vormt. (Lees ook op deze blog: Waarom het Visserijkanaal naast de Nederschelde?Aan de overkant van de Achtervisserij liggen onder andere: het sociale woonblok Alphonse de Hollainhof aan de Brusselsepoortstraat, het Begijnhof Ter Hoye aan de Lange Violettestraat en de school Nieuwen Bosch aan de Tweebruggenstraat. (Lees ook in het Archief 2015 van deze blog: Vijfwindgatenstraat en de verborgen torenVoorbij ‘Tweebruggen’ vormt het jaagpad Jongenstragel de andere oever. Op de foto staat het in 1863 opgerichte Magazijn Peting.

Terug naar hoofdpagina

Hoogstraat
Hoogstraat - Voormalig Dominicanenklooster - nu Faculteit Architectuur KU Leuven Campus Sint-Lucas Gent
Hoogstraat – Voormalig Dominicanenklooster – nu Faculteit Architectuur KU Leuven Campus Sint-Lucas Gent

Met het Oud Begijnhof Sint-Elisabeth in ene de flank, en het Dominicanenklooster in de andere, bestond de straat ooit in drie delen: de Opper-, Middel- en Neder- of Korte Hoogstraat. (BronDicht bij de stad liep het kanaal van de Houtlei en was er een van de eerste stadsmuren bij de Turrepoortsteeg. (Lees ook op deze blog: Van Oud Begijnhof naar Groot Begijnhof(Lees ook op deze blog: “Gentse Linkeroever” in Dominicanenklooster(Lees ook in het Archief 2015 van deze blog: Ingelandgat-bewoners schreven geschiedenis(Lees ook op deze blog: Komijn met Pruimen)

Jan Breydelstraat
Jan Breydelstraat - Hotel Gravensteen
Jan Breydelstraat – Hotel Gravensteen

Deze straat werd voorheen in twee gedeeld door het kanaal ‘Houtlei’, dat ter hoogte van het huidige Design Museum uitmondde in de Leie. Voor dit museum er stond, was er een hotel, en eerder nog: een herberg. Die 15e eeuwse herberg, ‘De Gulden Appel’, gaf haar naam aan de Appelbrug. Het gedeelte van de straat tussen de Appelbrug en de Burgstraat werd vroeger Breydelsteeg genoemd. (Bron) (Lees ook in het Archief 2015 van deze blog: Ingelandgat-bewoners schreven geschiedenisJan Breydel was een historisch figuur.

Terug naar hoofdpagina

Meierij
Meierij - buurt Achilles Heyndrickxlaan - sociaal artistiek Tuin van Heden
Meierij – buurt Achilles Heyndrickxlaan – sociaal artistiek Tuin van Heden

Gedurende het hele feodale tijdperk was Ledeberg een leen van de Sint-Pietersabdij. De oudste woonkern bevond zich bij de Botermarkt. Aan de oever van de Opperschelde bevond zich de Meierij of het oude hof van Ledeberg – deels door de Rietgracht omwald. Aan de splitsing van de Hundelgemsesteenweg en de Jozef Vervaenestraat stond de oude kapel. (Bron)  (Lees ook op deze blog: In de buurt van het aards paradijs: ‘Tuin van Heden’Etymologisch betekent ‘Meier’ zowel vertegenwoordiger van de landeigenaar als pachter. Gezien de relatie van de hoeve tot de abdij, vermoeden we dat hier ‘pachter’ bedoeld werd.

Muinkkaai
Muinkkaai - zicht op Sint-Pietersabdij
Muinkkaai – zicht op Sint-Pietersabdij

Aan de andere oever van de Sint-Pietersabdij lagen ooit de weiden van de monniken (monk, muink). Dit gebied – deels het huidige Albertpark en Muinkpark – tussen de Schelde en de gedempte Oude Schelde werden aangeduid als de Muinkmeersen. (Lees ook in het Archief 2015 van deze blog: Vijfwindgatenstraat en de verborgen torenMet de bouw van het Zuidstation en de Sint-Annakerk in de 19e eeuw, alsook door de oprichting van de dierentuin veranderde dit gebied grondig van karakter. (Bron(Lees ook op deze blog: Er zit een schandmerk op de Sint-Annakerk) Aan de oevers van de Muinkschelde ontstond in de 19e eeuw ook industrie (Lees op deze blog: Familie de Hemptinneen cités. (Lees op deze blog: Het Sint-Pietersplein: Van Graaf tot Prince)

Terug naar hoofdpagina

Nekkersputstraat
Nekkersputstraat - zijstraatje - buurt Rooigem
Nekkersputstraat – zijstraatje – buurt Rooigem

Een ‘nekkersput’ is een lager gelegen, vaak drassige, grond waar volgens de volksverbeelding ‘neckers’ ofte ‘nikkers’, zijnde watergeesten, verblijven. Dit Middelnederlandse woord betekent ook nog ‘duivel’ en ‘kabouter’. De familienaam Denecker of Neckers is daar van afgeleid. (Bron(Lees op deze blog: Libert maakt plaats voor nieuwe stadswijk)

Peperstraat
Peperstraat - nieuwbouw - voorheen CM en polykliniek
Peperstraat – nieuwbouw – voorheen CM en polikliniek

De Peperstraat is de historische verbinding tussen de Hoogstraat en de Burgstraat. Of tussen het Dominicanenklooster en het Sint-Elisabethbegijnhof. Voorts vormt deze straat min of meer het verlengde van de Rabotstraat. De gesloopte gebouwen van de polikliniek ‘Rerum Novarum’ maakten plaats voor moderne woonbouw, dienstencentra en hotel. (Lees ook op deze blog: Van Oud Begijnhof naar Groot Begijnhof) (Lees ook op deze blog: “Gentse Linkeroever” in DominicanenkloosterDeze straat ligt in het gebied dat door de stad werd verworven in de 13e eeuw. Ze maakt ook historisch ook deel uit van het stratencomplex Komijnstraat-Blindeken-Brouwersstraat-Ramen, gebouwd rond een alcoholstokerij. Werd de Peperstraat als dusdanig genoemd omdat je er peper kon kopen?

Terug naar hoofdpagina

Ossenstraat
Ossenstraat - in de bocht bij Astridpark
Ossenstraat – in de bocht bij Astridpark

De straat – tussen het vroegere slachthuis en het stuk Kasteellaan richting Tweebruggen – werd ca. 150 jaar geleden aangelegd. Ze loopt grotendeels parallel met de Kasteellaan. Parken in haar buurt zijn: het Rommelwaterpark en het Koningin Astridpark bij de Ferdinand Lousbergskaai. Gelijkaardige straten heten Paardestraat en Ooilamstraat, op basis waarvan we er mogen van uitgaan dat ook de naamkeuze Ossenstraat ook met de aanwezigheid van de vroegere veemarkt en het vroegere slachthuis te maken heeft. Op hetzelfde moment werd de Puinstraat aangelegd.

Puinstraat
Puinstraat - buurt Sint-Baafsabdij en voormalig slachthuis
Puinstraat – buurt Sint-Baafsabdij en voormalig slachthuis

De straatnaam heeft ongetwijfeld te maken met het puin dat veroorzaakt werd door de gedeeltelijke afbraak van de resten van de Sint-Baafsabdij door Keizer Karel, nadat hij de notabelen de strop had aangemeten. De vrijgekomen ruimte diende om het Spaans Kasteel te bouwen. Onder het kortstondig Calvinistisch Bewind werd in 1577 begonnen met het slopen van het kasteel. Ca. tien jaar later bouwden de Spanjaarden het kasteel weer op. De Oostenrijkers verfraaiden het zelfs nog. Pas in 1791 werd het kasteel met de grond gelijk gemaakt, toen de nieuwe Oostenrijkse militaire post in het Citadelpark klaar was. Het achtergebleven opgestapelde puin zou geleid hebben tot de naam van de straat.

Terug naar hoofdpagina

Sint-Baafsplein tot Hof van Fiennes
Sint-Baafsplein - zicht Hof van Fiennes
Sint-Baafsplein – zicht Hof van Fiennes

Het Sint-Baafsplein verwijst uiteraard naar de gelijknamige kathedraal en de dito abdij. Het plein was een stadscentrum avant-la-lettre. Toen de Vikings in de tweede helft van de 9e eeuw de Sint-Baafsabdij innamen en er zowat tien jaar hun hoofdkwartier van maakten, vluchtte de goegemeente naar de plek die nu Sint-Baafsplein heet. Pas later, in de loop van de 10e eeuw, toen Graaf van Vlaanderen Arnulf een houten ‘gravensteen’ bouwde, schoof de stadskern naar daar op. (Lees ook op deze blog: Van Gravensteen naar Prinsenhof)

Het ‘Hof van Fiennes’, staat aan de oever van de Leie, aan de voet van de Sint-Michielshelling en de Korenlei. Het gebouw dateert van rond 1200 en werd verbouwd in 1906. Het gebouw ontleent zijn naam aan een vroegere bewoner, de Heer van Fiennes, destijds een bekend organisator van steekspelen. Een steegje langsheen het gebouw verwijst naar het hof. (Bron)

Minnemeersbrug
Minnemeersbrug - bij Huidevetterskaai
Minnemeersbrug – bij Huidevetterskaai

Minnemeers ligt aan de Leiebocht achter de zogenaamde ‘Waterwijk’ bij de Huidevetterskaai. ‘Minne’ is synoniem voor ‘gering’. ‘Meers’ of ‘meersen’ betekent: grasland. Vaak waterrijk grasland. Een huidevetter is een leerlooier. Volgens sommige taalspecialisten zou het scheldwoord ‘hufter’ er van afgeleid zijn. Huidevetters oefenden hun beroep uit aan de waterkant. (Bron) Door het waterrijke Minnemeers zou ooit de Leie gemeanderd hebben totdat ze min of meer op die hoogte werd gekanaliseerd. Tijdens de late middeleeuwen zou het gebied gediend hebben als stortplaats. (Bron) In de laat 18e en in de 19e eeuw vestigden er zich industrieën. Bv. Filature Desmet-Guéquier, thans MIAT. (Lees op deze blog: Filature Desmet-Guéquier)

Terug naar hoofdpagina

Sleepstraat
Sleepstraat - Seleskest 2017
Sleepstraat – Rommelmarkt Seleskest 2017

Tijdens de middeleeuwen was de Sleepstraat één van de oudste invalswegen van de stad. De straat ligt boven de grote Leiebocht ofte Achterleie bij de historische Waterpoort aan de sluis bij Oudburg. De straat werd in de 16e eeuw verlengd tot de Sint-Salvatorkerk ofte Heilig Kerst. (Bron)

Tijdens de jaren 1500 tot in de jaren 1700 werd zowel over Sleepstrate als Slijpstrate gepend. Hierbij werd de geschreven “ee” en de “ij” meer dan waarschijnlijk uitgesproken als een korte “i”. Uiteindelijk werd Slijpstraat de enige gangbare naamvorm, maar die werd in 1942 toch Sleepstraat, omdat het stadsbestuur de etymologie niet begreep. Het oeroude woord “Slijpe”, dat nog gekend is in het West-Vlaams, in combinatie met straat betekent: laaggelegen, slijkerige straat. (Bron)

Sleepstraat
Sleepstraat

De Sleepstraat behoort tot het gebied Sluizeken-Tolhuis-Ham. Het maakt deel uit van de 13e eeuwse stadsuitbreiding die leidde tot het bouwen van de tweede stadswal, met oostelijk de Spitaalpoort – de latere Dampoort – en noordelijk de Muidepoort. Het gebied was moerassig, dooraderd met talrijke grachten en kanalen. Ruggengraat van dit gebied was de Schipgracht of Moere, een oude noordelijke Leie-arm – nu Tolhuislaan – samen met de weg naar de ‘Vier Ambachten‘ en de Zeeschelde. Ook de in 1902 gedempte Meerhemvaart liep achter de Sleepstraat. Daar bepaalden schippers, scheepswerven, havenarbeiders van oudsher het karakter. In de late 18e en in de 19e eeuw zorgden de voeding- en kledingindustrie, de metallurgie en de havengebonden activiteiten voor een overbevolking van de armste bevolkingsgroep. Het gebied kende dan ook de grootste concentratie aan beluiken van heel Gent. (Bron)

Miriam Makebaplein
Miriam Makebaplein - Krook - bibliotheek
Miriam Makebaplein – Krook – bibliotheek

Miriam Makeba was een Zuid-Afrikaanse zangeres. Ze was een actief tegenstandster van de Zuid-Afrikaanse apartheidspolitiek en leefde omwille daarvan dertig jaar in ballingschap. Ze stierf in Italië in 2008. (Bron)

 

Curieuze keuze – Indien persblog.be een stem in de gemeenteraad zou hebben, dan hadden we het plein genoemd naar zijn historische ligging: De Krook – de kreuk in de Muinkschelde aan het waterknooppunt met de Ketelvest en het deel van de Reep (dat overwelfd blijft onder het François Laurentplein).

De toekomstige brug over de krook tussen bibliotheek en Laurentplein zal ook naar een Zuidafrikaans activist genoemd worden, met name: Steve Biko. Een curieuze keuze… F.D.

Lees ook op deze blog:

STRATEN – Een wandeling op vrijdagnamiddag

Niet-alledaagse zichten uit Gent

Bijzondere beelden van Gentse straten

 Naar Facebook

Terug naar hoofdpagina

NAAR ARCHIEVEN

STAD in 2016 - ARTIKELOVERZICHT
STAD in 2016-2017-2018 ARTIKELOVERZICHT
STRATEN in 2016 - ARTIKELOVERZICHT
STRATEN in 2016-2017-2018 – ARTIKELOVERZICHT