VOLK – Pioniersvrouwen aan de universiteit


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

VOLK – 16 april 2022Anne De Paepe was de eerste vrouw die het tot rector schopte aan UGent. In het rijtje van “eerste vrouwen” aan de universiteit vinden we verder Irène Van der Bracht, Bertha De Vriese en Sidonie Verhelst.

Sidonie Verhelst was de allereerste studentin in 1882. 
Bertha De Vriese was de eerste assistente in 1900.

Bertha, Sidonie

Irène Van der Bracht was in 1913 de eerste docente en in 1925 de eerste vrouwelijke hoogleraar. 
Anne De Paepe werd in 2013 de eerste vrouw die het tot rector schopte aan UGent.

Anne, Irène

Sidonie Verhelst, de allereerste studentin in 1882

Op 6 december 1882 betrad de Gentse kruideniersdochter en onderwijzeres Sidonie Verhelst de Gentse universiteit.

Sidonie Verhelst – pic Schamper

Ze werd echter belaagd door een mannelijke collega en haar inschrijving veroorzaakte in de faculteit Geneeskunde bovendien een felle discussie over de ‘fysieke geschiktheid’ van vrouwen om het artsenberoep uit te oefenen. Hoewel ze de tweede kandidatuur met onderscheiding beëindigde, verliet ze de universiteit, zodat de Brusselse onderwijzeres Emma Leclercq in 1885 als eerste vrouw in Gent afstudeert, en later zelfs de eerste vrouw met een doctoraatsdiploma werd. Uit: UGentMemorie

Straatnaam. Het Sidonie Verhelstpad is een fiets- en wandelpad langsheen de Schelde ter hoogte van het Keizerpark.

Sidonie Verhelstpad – links ligt de Schelde en de Vlaamse Kaai. Rechts is het Keizerpark

Bertha De Vriese, de eerste assistente in 1900

UGentMemorie: “Bertha De Vriese promoveert in 1900 als eerste vrouw aan de Gentse universiteit tot doctor in de geneeskunde met grootste onderscheiding.”

Bertha De Vriese – pic wikipedia

En toch is haar academisch broodje niet gebakken. UGentMemorie over de laatste hindernis: de beroepsuitwegen: “Bertha De Vriese ambieert een academische loopbaan maar dat blijkt een brug te ver: het professoraat wordt haar geweigerd en ze wordt diensthoofd van de kinderkliniek van de Bijloke.”

Straatnaam. Bertha De Vriese kreeg een straatnaam in Zwijnaarde (tussen de twee Schelde-armen, het zgn. ‘Eiland’). Ook een “nieuw” studentenwooncomplex aan de De Pintelaan werd naar haar genoemd. In 2001 opent ‘Home Bertha De Vriese‘ de deuren met haar 250 ruime studio’s. Het is een laagbouw opgetrokken in rode baksteen en omgeven door groen.

De Pintelaan – ‘Home Bertha Devriese’ – UGent

Irène Van der Bracht, eerste docente in 1913, eerste vrouwelijke hoogleraar in 1925

UGentMemorie: “Irène Van der Bracht behaalt het diploma van onderwijzeres en vervolgt haar studies aan het Hoger Instituut voor Lichamelijke Opvoeding (HILO) van de UGent.

Irène Van der Bracht – pic beeldbank.ugent.be

In 1913 wordt ze licentiate lichamelijke opvoeding en mag ze als tijdelijk docente aan de universiteit beginnen.”

Petra Gunst in haar scriptie voor Licentiaat Geschiedenis uit 2010: “Geen loon naar werk – Nog in 1920 probeert Van der Bracht de promotie tot hoogleraar af te dwingen, maar zij stuit op het negatieve advies (…).

Haar wedde wordt weliswaar aangepast, maar ze verdient nog steeds veel minder dan haar studenten, die na het behalen van hun diploma, in een atheneum aan de slag kunnen.

Irène Van der Bracht – pic UgentMemorie

Wanneer haar in 1925 (…) gevraagd wordt om ook de Nederlandstalige cursussen te geven, besluit ze opnieuw de promotie aan te vragen. Ditmaal komt het verzet van haar collega’s van de faculteit Geneeskunde (…) maar minister van Kunsten en Onderwijs Camille Huysmans benoemt Van der Bracht toch tot hoogleraar.”

Straatnaam. De Irène Van der Brachtstraat ligt bij een appartementenblok, eveneens in de buurt van het Keizerpark. Het is niet meer dan een gaanderij. 

Irène Van der Brachtstraat ofte gaanderij

Anne De Paepe, eerste rector in 2013

UGentMemorie: “De aanstelling van professor de Paepe tot rector is aldus een historische gebeurtenis…

Anne De Paepe – pic wikipedia

na 125 jaar bekleden vrouwen alle tredes van de universitaire piramide, van student tot rector.”

Anne De Paepe is hoogleraar in de humane en medische genetica aan de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen aan UGent en diensthoofd van het Centrum Medische Genetica in het UZ.
Wikipedia: “Onder haar leiding groeide het Centrum Medische Genetica uit tot een multidisciplinair genetisch centrum met meer dan 150 werknemers.”

Anne De Paepe’s mandaat eindigde in 2017. Ze werd barones benoemd in 2021.

Straatnaam. Er worden geen straatnamen toegekend aan nog in leven zijnde personen.

In het volgende deel: • De komst van Sidonie veroorzaakte veel tumult. • Een nieuwe wet was nefast voor studerende meisjes. • Er waren veel vrouwonvriendelijke uitspraken.

UPDATEEen lezer merkte op in facebookgroep ‘Gent in oude foto’s en afbeeldingen‘ dat Marthe Versichelen-Terryn de eerste ‘GEWOON HOOGLERAAR’ (1965) was. Dit, in aanvulling op het feit dat Irène Van der Bracht als eerste vrouw benoemd werd tot  ‘HOOGLERAAR’. Versichelen kreeg een straatnaam in Zwijnaarde (tussen de twee Schelde-armen, het zgn. ‘Eiland’) Lees meer over haar op deze blog

Marthe Versichelen-Terryn – pic UGentMemorie – Lees méér

 

Lees ook op deze blog:

VOLK – De universiteit en de wet maakten het de meisjes moeilijk

VOLK – Sylvia Van Peteghem, ‘Post scriptum’

VOLK – Vier sterke volksvrouwen uit Gent

VOLK – Maart 1969: “Flikken, ge moogt ze buiten kloppen”

 

Terug naar hoofdpagina

Naar Facebook

Lees ook op deze blog:

VOLK – ARTIKELOVERZICHT 2022-2023-2024