persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Het maatschappelijke klimaat in Gent in een tijdsgewricht
VOLK – 09 februari 2019 – Toen het satirisch weekblad De Zwijger werd uitgegeven, tijdens de vroege jaren ’80, hielden een aantal maatschappelijke thema’s – soms ronduit schandalen – Gent en Vlaanderen in de ban. De in Gent ontsproten schandalen waren o.a.: de Zaak Jespers, de Zaak Horion, de Zaak Parisis, de verkiezingsfraude… Jan Hoet begon toen ook keet te schoppen, omdat zijn SMAK er maar niet kwam. De ‘sleutelclubs’ waren uit Eeklo overgewaaid.
Het satirisch weekblad De Zwijger werd uitgegeven van 1982 tot 1984. Een tijdsgewricht in het welke Gent in de ban was, of nog niet bekomen was van enkele schandalen, zoals bv.:
– ‘De zaak Jespers’. Zo genoemd nadat Gents onderzoeksrechter Guy Jespers in 1978 werd veroordeeld voor moord op zijn vrouw en voor miljoenendiefstal. In 1980 werd hij vervroegd vrijgelaten. In april 1983 was zijn nieuwe vrouw, samen met een maat van Jespers, betrokken bij de oplichting van de bank ASLK. Aan het loket in het filiaal bij de Heuvelpoort werd een vervalste cheque van een slordige €2mio geïnd. Zijn maat verdween met de noorderzon.
– De ‘sleutelclubs’. In een tijd dat parenclubs nog een taboe waren, kwam vanaf de tweede helft van de jaren ’70 een geruchtenmolen op gang over zogenaamde ‘Sleutelclubs‘. Sleutelclubs zijn party’s voor paren, waarbij de heren bij hun entrée hun huissleutel in een hoed deponeerden, en waarbij de dames aan het eind van de avond lukraak een sleutel uit die hoed opvisten, om vervolgens met de betrokken heer de nacht door te brengen.
Ook al werden die vooral in het Eeklose gesitueerd, er zouden Gentse kopstukken bij betrokken geweest zijn. Ook Jespers was daar vermoedelijk op enige wijze bij betrokken geraakt. Tijdens zijn proces dreigde hij meermaals om namen van betrokken notabelen te onthullen. Dat dit ‘schandaal’ veroorzaakte, zegt veel over de preutsheid van het Vlaanderen van toen. Of over de hypocrisie van toen?
– Freddy Horion en Roland Feneulle zouden de ‘Kwak’ en ‘Boemel’ van Gent gebleven zijn (klungelige boeven uit het stripverhaal van Jommeke), ware het niet dat ze 1979 heel Gent en heel Vlaanderen diep schokten door het plegen van een gruwelijke roofmoord op de eigenaarsfamilie van een autohandel in Sint-Amandsberg. Freddy Horion kreeg de bijnaam ‘het monster’, ook al omdat hij een deformatie van het gezicht had. Beiden kregen levenslang. Feneulle is intussen gestorven.
– De gebroeders Etienne en Antoine Parisis en hun trawanten. Deze jonge hippe zakenlui met kantoor in Vierweegse in Wondelgem (kruispunt aan de Evergemsesteenweg), waren al sinds 1980 met financiële zaakjes bezig, toen ze een half decennium later een schandaal veroorzaakten. Als agent van de bank Gemeentekrediet hadden ze spaargelden opgehaald, maar die gelden vervolgens in eigen projecten belegd zonder medeweten van de spaarder, noch van de bank.
Dat geld werd in sommige gevallen in Texaanse land development geïnvesteerd, later ‘zand’ genoemd in de gelijknamige roman van romanschrijver en adoptief Gentenaar Jef Geeraerts. Vele zelfstandigen in en om Gent raakten op die manier hun (zwarte?) spaargeld kwijt. De Zaak Optima heeft zijn wortels in de Zaak Parisis.
– De ongeldige gemeenteraadsverkiezingen van 10 oktober 1982. De pas tot burgemeester verkozen Jacques Monsaert kon zijn Gemeenteraad niet installeren. Na meerdere klachten besliste de Raad van State dat de verkiezingen in Gent moeten worden overgedaan (nieuwe stembusgang in april 1983). Aan de basis lagen meerdere klachten.
1 Eind december 1981 werd de rooms-blauwe regering-Martens V gevormd op het federale niveau. De liberaal Willy De Clercq (PVV) had de katholieke Wilfried Martens (CVP) als voorwaarde gesteld dat er voorakkoorden moesten komen op provinciaal en op gemeentelijk vlak om dezelfde coalities te installeren. De CVP in Gent verkoos een coalitie met de SP, maar werd van hogerhand onder druk gezet om te kiezen voor een CVP-PVV-coalitie en dit zorgde voor heel wat ophef in Gent. De socialisten voelden zich bedrogen.
2 De lijst ‘Stad Voor De Mens‘ diende kort na de stembusgang een klacht in om de praktijken van de lijst Groen aan de kaak te stellen. Het Groen van nu heette toen Agalev. Agalev steunde de partij SVDM: ‘Stad voor de Mens’. Het Groen van toen was een kleine derde partij. Deze had in haar verkiezingscampagne onterecht naar Agalev verwezen, waardoor het de kiezer in de war bracht en daardoor stemmen naar zich had toegetrokken die haar niet toekwamen. Deze misleiding leverde haar een zetel op.
3 Een liberaal kandidaat had zich tijdens de campagne aan ongeoorloofde praktijken bezondigd. De aanklacht: door het uitschrijven van een tombola en een wedstrijd rond een kruiswoordraadsel, waarbij men een reis naar Tenerife kon winnen, werd er aan oneerlijke campagnevoering gedaan.
– Jan Hoet werd jarenlang in de kou gezet voor wat betreft zijn ambitie om een museum voor actuele kunst op te richten, en begon te schofferen in de media. Eerder, in 1977, figureerde Jan Hoet en zijn hele familie in een BRT-reportage over de verloedering van de stad Gent. (Lees op deze blog: Kleine halve eeuw geleden was Gent onleefbaar) De reportage is duidelijk door hem aangestuurd. Zijn visibiliteit in de media heeft dan nog geen hoge vlucht genomen.
In mei 1982 doet hij zijn beklag in De Zwijger over het feit dat hij op dat moment al zeven jaar wacht op een beslissing van de stad om onderdak te vinden voor zijn actuele kunstcollectie. Burgemeester Placide de Paepe (later dat jaar wordt Jacques Monsaert burgemeester) wordt afgeschilderd als een cultuurproleet. Jan Hoet – hij zou nog lang moeten wachten en keet schoppen – werd pas in 1999 conservator, curator en daarbij stichter, bezieler en animator van het ‘Stedelijk Museum voor Actuele Kunst’ (SMAK). Dit, terwijl het – ICC, Internationaal Cultureel Centrum in Antwerpen – voorloper van het MuHKA – in 1982 al tien jaar bestond. Het MuKHA zelf kwam er in 1985. F.D.
Dit was het toenmalige maatschappelijke klimaat in Gent tijdens het bestaan van het satirisch weekblad De Zwijger.
Lees hier over De Zwijger : Gentenaars in het blad dat geen blad voor de mond nam
Lees ook op deze blog:
De zaak Horion: geliefden zijn ook slachtoffers
Kleine halve eeuw geleden was Gent onleefbaar (Getuigenissen van familie Jan Hoet)
Het liederlijke leven van een Gentse gazettenman (Michel Casteels alias Piet Korrel, met o.a. zijn quote over ‘De Sleutelclubs’)
Lees op deze blog:
