persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Hoewel bij velen het sentiment heerst dat het in Gent vroeger gezelliger en ongedwongener was (nostalgie?), ergerden er zich toen mensen aan de verloedering & bouwspeculatie, de vuile monumenten, straten en waterlopen. De familie Hoet kaartte e.a. aan tijdens een tv-uitzending in 1977.
In de uitzending komen ook experten aan het woord met ideeën die de basis lijken te vormen voor het latere stadsrenovatiebeleid.
De uitzending waarover hieronder sprake is niet meer beschikbaar op YT, noch op vrt.nu
STAD – 15 oktober 2017 – Vorig jaar, eind oktober, zond Canvas een documentaire uit die in 1977 – 40 jaar geleden! – werd gemaakt over een (on)leefbaar Gent. Na een intro waarin een bekende Gentse familie haar mening geeft over het stadsbeeld en het stadsleven van toen, komen experts aan het woord. Ze geven hun ideeën voor een stadsrenovatie. Het is verbazingwekkend om vast te stellen hoeveel van die ideeën een kleine halve eeuw later gerealiseerd werden.
De documentaire waarover sprake
is niet meer op internet beschikbaar
De titel van de documentaire “Gent, gij zijt niet meer gelijk weleer” verwijst naar Karel Lodewijk Ledeganck. Meer in het bijzonder naar ‘Aan Gent ‘ uit 1846, een eerste gedicht van de trilogie ‘De drie zustersteden’, waarin Ledeganck enerzijds het verval van Gent betreurt (“Gij zijt niet meer/ gelijk weleer/ de trotse wereldstad”) maar anderzijds de stad krachtig oproept nooit het verleden en vooral nimmer de taal te verloochenen.
De documentaire start met de aquarellen van soldaat Jean-Baptiste Joseph Wynantz, gekazerneerd in Gent bij het Hollands Leger vanaf 1820, met zijn reeks ansichten in aquarel over een stad die nog nauw aansluit bij het natuurlandschap. Daarna gaat het meteen naar ruim anderhalve eeuw later. In 1977 – in de documentaire – doen experts een oproep om de modernisering van de stad te laten integreren in het historische patrimonium.
Een bekende Gentse familie, vertegenwoordigd door drie generaties vertelt over de stad van toen. De eerste generatie – dr. Joseph Hoet – vertelt over hoe het was voor 1977, vertrekkende van de buurt aan het Citadelpark, waar hij met zijn gezin woonde. Hij wijst op de teloorgang van de animo in het park, deels door de stadsvlucht. Ook wijst hij op de ingrepen in het stadsaanzicht door bv. de inplanting van een pompstation in zijn eigen Fortlaan, op de hoek met de Kortrijksesteenweg.
De derde generatie – vermoedelijk Jan Jr. – vertelt over het ’toenmalige’ Gentse verkeer en het gebrek aan ontspanningsparken. Een jonger kind spreekt over de teloorgang van speelweides. De tweede generatie, in persona van Jan Hoet, heeft het over de parkeerproblemen in het centrum. Vermoedelijk een oudere dochter klaagt – vanuit de Veldstraat – het razende verkeer in de binnenstad aan.
Jan Hoet pleit voor een autovrij stadscentrum. Hij klaagt ook over de verminkingen in de stad. We zien de “dode muur” van de Sint-Michielsstraat.
Experten geven verdere commentaar. Bv. over de stadsvlucht uit die tijd en de leegstand van woningen die dit teweeg bracht.
Bv. ook over de evolutie van werken en wonen. Een grotere hoeveelheid pendelaars komt Gent binnen om er te werken. Er is de oproep om de stadskern te laten her-bevolken en er de historische panden te vrijwaren van de greep erop van bouwpromotoren om – na afbraak – op de gronden commerciële centra op te trekken. De Prediherenlei wordt als voorbeeld getoond.
De experts spreken ook over een groot aantal verkavelingen buiten de stadskern gedurende de laatste 15 jaar – voorafgaand aan de uitzending van de reportage in 1977. Dus vanaf de jaren ’60.
Maar ook dichter bij de stadskern wordt gebouwd voor de voorziening van sociale woningen. Toen was er nog een dalend inwonersaantal, wat als gevolg had dat er nog meer oude woningen leeg kwamen te staan. Daarom werd gepleit voor een integratie van sociale huisvesting met de bestaande leegstaande panden. De nieuwbouw van sociale appartementen werd toen ‘duur’ bevonden – té duur voor de laagste inkomens, voor wie ze bedoeld waren.
Wat de beluiken betreft, werd gepleit om ze te renoveren tot woonerven – eerder dan ze eerst te laten verkrotten om ze daarna af te breken om er flatgebouwen te kunnen bouwen. Er volgt een voorbeeld over de Willem de Beersteeg in de buurt van Minnemeers.
Dan valt het woord ‘bouwspeculatie’ en wordt nog een voorbeeld in beeld gebracht aan de Ketelpoort, het verlengde van de Ketelvest, achter het oude Justitiepaleis. Een ander voorbeeld volgt uit het Zilverhof aan de hoek met de Pluimstraat, waar de ruimte van afgebroken blokken de bestemming van parkeergarages kregen.
Een ander element van de stadsrenovatie heeft betrekking op het water. Meer bepaald: de sanering van de vervuilde rivieren in de stad – en de benutting van de mogelijke recreatiemogelijkheden. Er wordt onder meer gepleit voor het verlagen van de kaaien.
Tot slot gaat een expert uitvoerig in op een stadsrenovatieplan, en een financieel en fiscaal beleid om de stadsrenovatie uit de startblokken te krijgen.
Oud-burgemeester Placide De Paepe komt nog aan het woord, waar het heeft over de renovatie van de Brugse Poort. De rest is geschiedenis, en vergeten we daarbij niet oud-burgemeester Frank Beke en zijn team te vermelden, aan wie Gent heel veel te danken heeft op dit vlak. F.D.
Lees ook op deze blog:
1970s-’80s. Er waren toen nog zekerheden in het leven
Toen men nog dacht aan een pre-metro of een aquarail
Lees ook op deze blog:
