persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
GENTSE WINTER 2018-2019/ STAD – 16 december 2018 – Dezer dagen blikken de mensen graag zowel vooruit als achteruit. Over wat goed en slecht was, en over wat ze wensen dat komen gaat. Ook in de stad. Laten we eens héél ver achteruit blikken en leuke weetjes over de stad ontdekken aan de hand van oude foto’s. Bv.: velen herinneren zich nog dat er een parking was, daar waar nu de Stadshal staat. Maar wie weet nog dat op die plek tot 1960 huizenblokken stonden? Deze rubriek is, net als zijn voorganger Gentse Zomer, een kroniek van kleine verhalen Bisdomplein – Niet Sinterklaas ligt hier opgebaard, maar wel een bisschop. Louis Joseph Delebecque stierf in 1864. Onder zijn gezag – of gebrek daaraan – werd de Sint-Annakerk gebouwd. De bouw van de kerk – waar zich nu een Delhaize zou vestigen – was het voorwerp van een strijd tussen de liberale stadsbestuurders en de katholieke kerk. Ironisch genoeg wilden de antiklerikalen hun stempel drukken op de bouw. Daarvoor waren meerdere redenen. De kerk moest architectonisch passen in het mondaine wijkontwerp voor het Zuidstation. De kerk werd als ‘heilzaam’ beschouwd door de liberalen omdat ze – wat Karl Marx genoemd heeft – “opium voor het volk” was. De bisschop zat slecht bij kas en was voor een deel aan de goden overgeleverd voor de financiering. Lees in de plaats van ‘goden’: goddelozen. Lees op deze blog: Er zit een schandmerk op de Sint-Annakerk Sint-Veerleplein – Toen deze foto van het Gravensteen genomen werd, in 1870, waren de flanken van de burcht aangebouwd met huizen. De ‘zonevreemde’ bebouwing liet nog net de toegangspoort vrij. Particuliere huizen werden tegen de zuid- en oostzijden én binnen de omheining gebouwd. Van 1894 tot 1913 volgde een grondige restauratie, nadat de aanbouw was weggebroken. Lees op deze blog: Van Gravensteen naar Prinsenhof Botermarkt – 400 jaar geleden – sinds 1618 – verkochten “mensen van den buiten” boter, eieren en kaas voor het stadhuis. Op een foto die ruim honderd jaar geleden werd gemaakt, rond 1900, zie je nog een gevelrij die de huidige Belfortstraat in de richting van Sint-Jacobs afsluit. Die straat bestond toen niet. Grootkanonplein – Hij is zowat honderd jaar oud, ergens begin 1900, de foto waarop iemand bij de Dulle Griet poseert. In die tijd heette het plein Wannekensaard. Het kanon werd door het Calvinistisch stadsbestuur van Oudenaarde naar Gent gebracht. Ooit behorend tot de hertogen, moest het toen dienen om de Spanjaarden weg te houden. De Dulle Griet vuurde zware stenen af. Naar verluidt is het nooit in Gent ingezet. Lees op deze blog: Stropkes slachtoffer van sabelslijpers en pilaarbijters Groentenmarkt – Sinds de middeleeuwen wordt daar markt gehouden. Van oorsprong is het een vismarkt. Het vlees werd in het overdekte Groot Vleeshuis langsheen de Leie verkocht. De pensen op de Pensmarkt. Uiteindelijk verhuisde de vismarkt eveneens naar een overdekte verkoopplaats: de Oude Vismijn aan het Sint-Veerleplein. Op de foto zie je de markt in 1930. De mooie oldtimers zijn de getuigen van hun tijd. Lees op deze blog: De groeten van de Groentenmarkt & de Pensmarkt en “Blijf kwik, eet vis”… van de Oude Vismijn! Cataloniëstraat – Tussen de Cataloniëstraat – die eerst Cattestrate en later Cateloengestrate werd genoemd – en het stadhuis, stonden ooit huizenblokken. De straat er doorheen, in het verlengde van Klein Turkije, heette de Korte Ridderstraat. De huizen aan de kant van de Cataloniëstraat werden in 1906 gesloopt om plaats te maken voor een parkje. Pas in 1960 werd het woningblok aan de kant van het stadhuis afgebroken. De foto moet dus voor 1960 zijn gemaakt. Vervolgens kwam op die plek een grote parkeerplaats. Vandaag vormen beide delen het Emile Braunplein met respectievelijk ‘The Green’ en de Stadshal die in 2012 werd gebouwd. Lees op deze blog: Onder de kerktoren Belfortstraat – Na de afbraak van de huizen die haaks op het stadhuis stonden – rond 1900 – heette de straat die getrokken werd in de richting van Sint-Jacobs eerst Borluutstraat. Naar de patriciërsfamilie Borluut, van welke het Borluutsteen op de Korenmarkt nog getuigt. De foto van de straat die we vonden bij Ghent in motion dateert vermoedelijk van begin de jaren 1960. Dendermondsesteenweg – De foto is van 1975. Hij werd genomen door de gewezen uitbater van het fratsenrestaurant Scala: Erik Matthys. Zijn restaurant bestaat al niet meer sinds 2005. Sloot het omdat hij na een halve eeuw de eigen fratsen beu was? Die waren allerlei: een menukaart tot aan het plafond, water dat op je gespoten werd in de toiletten, een veel te groot glas, een tafel die begint te bewegen… Prominent in beeld staat een Talbot. Zou het zijn auto geweest zijn? Korenmarkt – Een verbannen telg van de Borluut‘s, met name Jan, voerde een militie aan in de Guldensporenslag. Vandaar dat er een groot tafereel over die slag in het huidige restaurant aan de wand hangt. Door dit wapenfeit kreeg hij opnieuw erkenning in Gent. Zijn verbanning had te maken met een vete met “die van Sint-Baafs”… Er was een moord gepleegd? Er was nogal wat clanvorming in de stad tijdens de middeleeuwen. De foto van het Borluutsteen maakten we in 2016. Sint-Veerleplein – Ook de binnenruimte van het Gravensteen werd in de 19e eeuw “oneigenlijk” ingenomen. Fabrikanten palmden de ruimten in om er machines onder te brengen, zodat het Gravensteen op een bepaald ogenblik een fabriek werd. Werkhuizen en katoenspinnerijen werden erin ondergebracht. De tol die op producten van buiten de stad geheven werden, noopte de fabrikanten tot het woekeren met (productie)plaatsen. De nijverheid verhuisde pas buiten de stad toen in 1860 de zogenaamde ‘octrooirechten‘ aan de stadsgrenzen werden afgeschaft. Onze foto dateert van 2017. Lees op deze blog: Van Gravensteen naar Prinsenhof In het Gravensteen loopt thans het ‘Winterwonderkasteel‘, gekaderd in de Winterfeesten. F.D.
Bisdomplein
Sint Veerleplein
botERMARKT
Grootkanonplein
Groentenmarkt
Cataloniëstraat – Korte Ridderstraat
Belfortstraat
Dendermondsesteenweg
Korenmarkt
Sint-Veerleplein
Lees ook op deze blog:
