persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
UPDATE 08.11.2022 – Radio 1 en vrt nws maakten hierover een reportage na een interview met de Blogman van deze blog. Lees meer en luister mee
Georges Martens-Sotteau was panisch voor de schijndood
VOLK – 09 juni 2022 – Georges Martens-Sotteau had een panische angst om schijndood begraven te worden. D.w.z. dat hij na de vaststelling van zijn dood, eenmaal begraven, toch niet écht dood zou blijken te zijn. Daarom liet hij o.a. galmgaten inbrengen in zijn graftoren. Een krantenbezorger zou dagelijks aan zijn graf staan om te luisteren of hij al of niet leefde…
Antwerpsesteenweg, Sint-Amandsberg – Op “Campo Santo“, zo leren we uit de brochure ‘Erfgoedwandelplan’ van de Stad, ligt het graf van rechter en weldoener Georges Martens-Sotteau (1861-1938), en daarover valt één en ander te vertellen.
Bij testament had hij laten vastleggen dat de binnenkant van zijn graf in contact moest staan met de buitenwereld. Hij was er immers niet gerust in dat hij bij een vastgesteld overlijden ook daadwerkelijk dood zou zijn! Zijn graftoren bevat bijgevolg galmgaten, bronzen deuren met traliewerk… die nooit op slot mochten zijn.
Zijn graf is een eilandje op een wandelpad. De onderkant van de map toont de Visitatiestraat.
Georges Martens-Sotteau was Advocaat-Generaal aan de Gentse balie. Hij werd als Georges Martens geboren en was een nakomeling van een adellijke familie. In die tijd verwierven hoogstaande personen soms een tweede familienaam.
Denk maar aan Paul De Smet de Naeyer. (1843-1913). Zijn vader, Eugène de Smet (1813-1904), telg van textielondernemers, voegde de familienaam van diens moeder, de Naeyer, toe aan de zijne.
TWEEDE FAMILIENAAM
Ook Martens verwierf een tweede familienaam door die van zijn moeder toe te voegen.
Hij had geen kinderen. Hij was ook nog alleenstaand.
In zijn testament liet hij een groot deel van zijn fortuin na aan de ‘Association des filles de la Charité de Saint Vincent de Paul de la Province de Liège à Ans.’ Die Zusters werden ook “Dochters der liefde” genoemd.
Martens schreef in zijn testament voorts dat de schenking wél de verplichting inhield om een groot grafmonument voor hem op te richten op “Campo Santo”, de begraafplaats in Sint-Amandsberg.
Luttele tijd voor zijn dood, voegde hij nog documenten toe aan zijn testament, waarin o.m. stond dat de Zusters een weeshuis moesten oprichten dat zijn naam zou dragen.
De Zustercongregatie was gewijd aan Vincentius a Paulo, een Franse heilige die geboren werd aan het eind van de 16de eeuw en stierf in 1660. Hij was de oprichter van de congregatie.
DAGELIJKS EEN KRANT
Wat er verder in die toevoeging stond, is opzienbarend. Martens had een panische angst om schijndood begraven te worden. Hij beschrijft in detail hoe zijn doodskist er moet uitzien, bv.: ter hoogte van zijn gelaat moest een raampje komen. Zo konden zijn vrienden die in het grafmonument zouden komen, zien of zijn dood ‘onomkeerbaar’ was geweest, of dat hij eventueel opnieuw tot leven zou zijn gekomen.
Een eerste voorzorg die hij nam, was dat, alvorens in de kist ter aarde besteld te worden, zijn lijk minstens een één week bovengronds zou moeten blijven.
Er werd ook verteld dat hij een krantenabonnement voor zes maanden had genomen en dat de krant dagelijks aan zijn graf moest bezorgd worden. De krantenbezorger zou dan dagelijks kunnen vaststellen of hij al of niet werkelijk dood was.
Hoe dan wel? Naast het venstertje in de kist waardoor je het gelaat van de overledene kon zien, zou de bezorger geluiden die uit het graf kwamen, kunnen waarnemen…!? Zoals hierboven aangegeven, had Martens in de toren van zijn grafmonument galmgaten laten aanbrengen, waarlangs hij zijn stem zou kunnen versterken, mocht hij, ondanks begraven, toch nog in leven zijn.
WEESHUIS NAAR HEM VERNOEMD
De Zusters, die hun intrek hadden genomen in het Kasteel Meerhout in Oostakker, en die daar tegelijk het ‘Gesticht Camillus’ beheerden, lieten in 1948 een nieuw groot weeshuis optrekken naast het kasteel.
Pas in 1954 konden de weeskinderen en de Zusters er hun intrek nemen. De bouw was zo groots opgezet, dat er financiële problemen uit voortvloeiden.
Er konden een kleine honderd kinderen onderdak krijgen, zowel weeskinderen als kinderen die door het gerecht waren geplaatst.
In 1971 ging het weeshuis over in andere handen, werd het gesticht een vzw, die in 1994 verhuisde naar een nieuw gebouw, dat opgetrokken werd op de plek waar vroeger het Kasteel Meerhout had gestaan.
‘VZW Martens Sotteau‘ werd een erkend begeleidingstehuis voor kinderen binnen de bijzondere jeugdzorg.
Het vroegere gebouw werd een school voor het bijzonder onderwijs.
Voorafgaand aan de ‘Dochters der liefde’: in 1932 schonk Vicaris–Generaal van Crombrugghe één van zijn eigendommen aan de kloostergemeenschap van de ‘Zusters van Eeklo’ om een weeshuis op te richten. Het ‘Meerhout’ zou korte tijd later een home voor jongens worden…De zusters bouwden vrij snel naast het kasteel een – voor die tijd – modern verblijf. Het kreeg de naam ‘Sint Camillus-gesticht’.
In 1942 verdween deze zustergemeenschap uit Oostakker. Het domein werd gekocht door de ‘Dochters der liefde’, een kloosterorde uit Ans nabij Luik.
BRONNEN
Expert Guido Rogiers gaf in het plaatselijke, Oostakkerse, maandblad ‘Attentie‘, editie februari 2022, toelichting bij de overlijdensregeling van Georges Martens-Sotteau, die leidde naar de stichting van een weeshuis dat zijn naam draagt. Hierin staat het weeshuis centraal.
Wij putten ook uit een pdf van de vzw Martens-Sotteau, waarin uitgebreid aandacht wordt besteed aan de persoon van Georges Martens-Sotteau.
Aanvullend haalden we informatie uit een brochure van Stad Gent, m.n. het ‘Erfgoedwandelplan‘, waarin enkele illustere graven op Campo Santo worden toegelicht.
Lees ook op deze blog:
VOLK – ‘De Vroolijke Tocht’: Cyriel Buysse reed van Afsnee doorheen Frankrijk
Lees ook op deze blog:
