VOLK – ‘De Vroolijke Tocht’: Cyriel Buysse reed van Afsnee doorheen Frankrijk


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

pic frontview-magazine.be

VOLK – 28 mei 2021Nevelenaar, Deurlenaar, Afsneenaar en “eeuwig resident” op de Gentse Westerbegraafplaats… schrijver Cyriel Buysse (1859-1932) hield van reizen per auto. Hij was hierbij een van de pioniers in Europa. Rond de eeuwwisseling waren verre reizen uitzonderlijk, en reisden de mensen vooral met de trein. Buysse tufte met zijn stiefdochters door Frankrijk.

Drie maal trok hij met de auto door Frankrijk De eerste keren ruim honderd jaar geleden, in 1910 en 1913, en dan nog eens in 1923*.

*UPDATE: Reeds in 1906 maakte Buysse een tocht per auto doorheen Frankrijk, en dit samen met Maurice Maeterlinck.

Cyriel Buysse had in 1908 een “open model” van Minerva gekocht, een auto van Belgische makelij met vier cilinders en een topsnelheid van 80 kilometer per uur.

Over zijn eerste reis maakte hij een boek – ‘De Vroolijke Tocht’ – waarin zijn reisroute beschrijft: vanuit het familiale buitenverblijf ‘Het Roze Huis’ of ‘Kasteel Daerupt’ in Afsneedorp 16, naar Bouillon, Sedan, Dijon, Avignon, Monte-Carlo, Carcasonne, Baskenland, Chartres en Parijs. Cyriel Buysse maakte deze tocht in het gezelschap van drie stiefdochters. Lees verder onder de inlassing

‘Kasteel Daerupt’ of ‘Het Roze Huis’ in Afsnee, vlakbij het kerkje

In Den Haag leerde Cyriel Buysse de Nederlandse weduwe Nelly Dyserinck kennen en in 1896 trouwden ze. Tot in 1899 bleef het paar in Den Haag wonen, waar hun zoon René geboren werd. Zij had al drie dochters.

Cyriel Buysse was naar Nederland getrokken omdat hij ontgoocheld was over zijn gebrek aan succes in Vlaanderen. Vanaf 1900 bracht hij met zijn gezin enkele maanden per jaar in Vlaanderen door, vooral in Afsnee, in het landhuis ‘Daerupt’ dat hij ‘La Maison Rose’ noemde. In 1911 kocht hij de ‘Molenberg’ achter de kerk van Deurle en liet er een paalwoning bouwen, waar hij jarenlang woonde.

Cyriel Buysse en Nelly Dyserinck – pic www.dbnl.org

Professor-filosoof Dirk Verhofstadt schrijft over het reisboek van Buysse op de website ‘liberales.be’: “Buysse is een meesterlijke schrijver. Zijn reisverslag leest dan ook als een aaneenschakeling van kleine, intieme portretjes over gastvrije hotelletjes, heerlijke maaltijden en de opwinding van de drie jongedames. Alleen het landschap zet hem ertoe aan om veel dieper te gaan en met al zijn literaire kracht zaken te beschrijven zoals een begenadigde schilder dat doet. Met veel schakering en nuance, een rijkdom aan woorden en woordspelingen, realistisch en toch melancholisch. Het is alsof je naast de chauffeur zelf zit waarbij je aanvoelt hoezeer Buysse van zijn reis heeft genoten.” Lees verder onder de inlassing

Rosalie en Virginie Loveling waren tantes van Cyriel Buysse, zussen van zijn moeder Pauline.

Vader Louis Buysse (en moeder Pauline Loveling) had een chicoreibranderij in Nevele onder de naam ‘Buysse-Loveling‘. Cyriel’s zuster Alice nam daarover de leiding. Ze deed ook haar intrede in de Gentse politiek en concentreerde zich op dierenrechten. Ze opende het dierenasiel in het Citadelpark in 1956.
Er was ook nog broer Arthur. Hij was advocaat en volksvertegenwoordiger.

Augustin Buysse, zaakvoerder van Baertsoen-Buysse (later: Malmar) aan de Dampoort, was een nonkel van Cyriel Buysse.

De drie zusters Loveling in 1854 – Pauline, Virginie en Rosalie – pic dbnl.org

Uit de site ‘frontview-magazine.be’ “Wat Buysse echt in vervoering brengt, is de mogelijkheid die de auto hem biedt om het échte Frankrijk te ontdekken: het platteland, de dorpen en de kleine provinciesteden. Van Parijs heeft hij een afkeer. Buysse gaat op zoek naar het Frankrijk dat beschreven werd door zijn grote literaire voorbeelden Emile Zola en Alphonse Daudet.”

Cyriel Buysse schreef het zelf zo: “De groote, gróóte gave van de auto is, dat men er mee komt in plaatsen, waar men anders nooit aan denken zou heen te gaan. Wie zal zich de moeite getroosten drie kwart van een dag in een kruipend locaal treintje te verboemelen om ergens een streek of stadje te bezoeken,

Cyriel Buysse

waar misschien wel een aardig, pittoresk gezicht, maar misschien ook een saaie teleurstelling wacht? De auto vindt die plekjes op zijn weg; zij komen vanzelf naar hem toe; en vindt hij ze niet aardig, hij hoeft er niet te blijven, niet te wachten op een of ander tragen, problematischen spoortrein: een draaitje aan den slinger en weg is hij, naar betere oorden.”

Fotograaf-publicist Michiel Hendryckx heeft die autotocht honderd jaar later nog eens overgedaan, wat resulteerde in een nieuw boek bij Lannoo, samen met een podcast op radio Klara. Zegt Dirk Verhofstadt daarover: “Hendryckx beschrijft het allemaal met veel oog voor details die de lezers en luisteraars onderdompelen in een ver verleden en tegelijk ook intrigeren. Hoe zagen de wegen er toen uit? Stonden er wegwijzers langs de kant? Had de wagen koplampen? Wat moesten ze doen als het begon te regenen? En waar haalden ze de nodige benzine? Bestonden er toen al garages en pompstations?

pic biblotheek Asse

Dat woord ‘pompstation’ krijgt plots een dubbele betekenis als je leest hoe vaak Buysse een platte band kreeg (meestal door spijkers op de weg) en zelf alles moest herstellen. En dan rijst nog de vraag hoe de chauffeur zijn weg vond? Dat laatste is blijkbaar niet zo moeilijk. Hendryckx zelf spreekt van een Michelinkaart van het jaar 1900 die blijkbaar bijzonder handig en betrouwbaar was, en nog steeds is.”

Het landgoed ‘Daerupt’ in Afsnee werd gehuurd en later vervangen door ‘Villa Molenberg’ in Deurle. Volgens Inventaris Onroerend Erfgoed: “Er is een opmerkelijk omlopend balkon op de bovenverdieping van waaruit men een prachtig vergezicht heeft over de Leie.” “In dat domein liet Buysse een paalhut bouwen. In 1926 liet hij het nog bestaande modelmolentje bouwen als herinnering aan de verdwenen molen.”  

Deurle, Paalhut
Deurle, Villa Molenberg

Dit artikel verscheen eerst in ons ‘Archief 2015’ onder de titel: ‘Autoreis door Frankrijk met Cyriel Buysse

 

Lees ook op deze blog:

Afsnee: romaanse kerk, landgoed Buysse en grafzerk de Hemptinne

 

Fabriek wacht op cohousing (Malmar, Baertsoen-Buysse)

 

 

VOLK – Maeterlinck in zijn jeugdige Gentse jaren

 

Terug naar hoofdpagina

NAAR ARCHIEVEN

Naar Facebook

 

Lees ook op deze blog:

VOLK – ARTIKELOVERZICHT 2019-2020-2021