persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
VOLK/ STAD – 06 april 2020 – De eigenlijke reclameslogan voor ‘Katrienspekken’ luidde: “Gij allen die hoest, wendt u zonder uitstel tot het oud gekend Huis Katrien”. In de kelder van ‘Hotel Ligny’ in Onderbergen bakte Katrien Vandermaelen vanaf 1870 haar fameuze ‘Katrienspekken’.
Het was op de hoek van Onderbergen met het Sint-Michielsplein dat ene Katrien Vandermaelen haar intrek nam achter een poortje van het ‘Hotel Ligny’ dat in 1726 opgetrokken werd boven de 15e eeuwse kelders van het vorige gebouw, in het bijzonder: het ‘Hof van Ravenstein’ ofte ‘Hof Van Kleef’.
KATRIEN & ELSA
Mogen de herinneringen aan de uitvindster van de ‘Katrienspekken’ al opgedroogd zijn, dan is dit niet het geval voor wat betreft haar opvolgster Elsa Guyssens die de spekken ook in de kelder heeft gebakken en verkocht. De boodschap van de winkel luidde: “Gij allen die hoest, wendt u zonder uitstel tot het oud gekend Huis Katrien”. Want, daar waar haar spekken net beroemd om geworden. Ze waren een probaat middel tegen de hoest. En de merknaam ‘Katrien’ bleef behouden. Met die naam werd Elsa blijkbaar ook vaak aangesproken.
Een lezer van het ter ziele gegane ‘gentblogt.be’schreef: “Katrien en Prosper waren vrienden van onze familie. Het waren zeer lieve mensen. Als kind mocht ik mee in de kelder waar ze de snoepen maakten. Het rook er naar zoetigheid en was donker doch gezellig. Er waren de zwarte en de beige snoepen. De zwarte smaakten iets meer door, en waren een tikkeltje bitterder. We gingen elk jaar langs en kregen van elk een zakje mee. Katrien heeft haar originele recept meegenomen in haar graf want ze wou het niet laten commercialiseren. Mooie en zoete herinneringen zijn dat.”
Haar man Prosper heeft na het overlijden van Elsa de spekken nog verder gemaakt en het winkeltje open gehouden. Een vriendin hielp hem daarbij. Prosper is intussen ook al enkele jaren overleden.
Elsa werd in 1984 nog gelauwerd door de ‘Gentsche Sosseteit’.
‘Heemkunde Vlaanderen’ meldt op haar site dat zij al eerder gelauwerd werd met het ‘Joachim Beuckelaer-eremerk’. Dit in 1975.
Het stuk straat bij de Coupure Links, tussen de de Nieuwewandeling en de Pieter Colpaertsteeg, werd een kleine twee jaar geleden het Elsa Guyssenspad benoemd.
RECEPT & TRADITIE
De traditie van de ‘spekken’ werd ook nog levendig gehouden in het winkeltje ‘Huize Temmerman’ aan de Kraanlei. Die werden daar verkocht onder de benaming ‘Gentse Trientjes’. Bij benadering smaakten die ‘Trientjes’ als de ‘Katrienspekken’.
Op de blog van de ‘mangerie’ lezen we een mededeling uit 2007 over de ‘Trientjes’: “De smaak? Licht gebrande suiker, die sterk doet denken aan een goede zuurstok van de kermis, maar dan niet zuur!” en “…die vast heel sterk lijken op het originele suikergoed, maar natuurlijk nét niet helemaal zijn”.
Een lezeres van ‘gentblogt.be’ merkte op over het recept: “…dat het “spekkenrecept” als ingrediënt ook vlierextract bevatte. De bloesems van de vlierboom zijn een kenmerkend hulpmiddel bij hoest en in die tijd maakte praktisch ieder gezin zijn eigen vliersiroop. Ik herinner mij nog dat ik van mijn grootvader ‘s winters, voor het naar school gaan, eerst een lepel vliersiroop moest slikken en dat hijzelf altijd ‘Katrienspekken’ op zak had voor de koude en den hoest.”
Een andere lezer meldde dat hij de spekkenrecept liet ontrafelen door een deskundige tante die in Scherpenheuvel snoepgoed verkocht. Het verdict: “volgens haar was de samenstelling: kandijsuiker, vlier, zoethout – maar wel van die zwarte, harde dingen, calische of zo genaamd – en een klein beetje honing.”
We lezen in ‘belgiumview.com’ dat Katrien ofte Elsa haar spekken tot in 1970 in het keldertje zou hebben gebakken. Een andere bron zegt dat het winkeltje in Onderbergen open bleef tot in 1985 – wat allicht correcter is, gezien ze in 1984 nog gelauwerd werd. Het winkeltje was blijkbaar piepklein en de rest van het ‘Hotel Ligny’ stond blijkbaar te verkrotten. Het is pas in 2001 gerenoveerd.
HOF VAN KLEEF – HOF VAN RAVENSTEIN
Katrien bakte spekken in historische kelder.
Het pand aan de hoek Sint-Michielsplein en Onderbergen, waar Katrien haar spekken in de kelder bakte, werd gebouwd in 1726 als ‘Hotel Ligny’. Het gebouw staat op de kelder van het vorige gebouw, namelijk het ‘Hof van Ravenstein’ met als eigenaar Adolf van Kleef. Deze edelman (1425 – 1492) werd ook ‘Heer van Ravenstein’ genoemd. Vandaar dat soms naar het hof verwezen wordt als ‘Hof van Kleef’. “Als legeraanvoerder en stadhouder-generaal stelde hij zijn carrière in dienst van de Bourgondische hertogen” zegt ‘wikipedia’ over deze persoon.
Het ‘Hof van Ravenstein’ liep overheen het (toen onbestaande) Sint-Michielsplein naar het ‘Hof van Fiennes’, aan de oever van de Leie, aan de Korenlei. Het dateert van rond 1200 en werd verbouwd in 1906. Ook dit gebouw ontleent zijn naam aan een vroegere bewoner, de ‘Heer van Fiennes’, destijds een bekende organisator van steekspelen. Het gebouw, of althans een deel ervan, aan de voet van de Sint-Michielshelling en de Korenlei bestaat nog. Een klein steegje, rechts van het gebouw, verwijst naar het hof. Net zoals de doorgang van het Sint-Michielsplein naar de Korenlei verwijst naar Ravenstein. F.D.
Oorspronkelijk verscheen dit artikel in ons Archief – frankpersblog – op 19 februari 2016.
De uitgelichte foto bovenaan de pagina betreft een schilderij door Leonel van Overbeke
Lees ook op deze blog:
Volksfiguren in café ’t Heilig Hert
Elga stopte 20 j geleden met frieten bakken
Lees ook op deze blog:
