persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Dit artikel van persblog.be werd in de zomer van 2019 geselecteerd voor publicatie op de cover van de online krant ‘DeWereldMorgen’.
STAD/ EVENT – 13 juli 2019 – Het was begin de jaren 1970 en de politiecommissaris van Gent moet het wel erg op de heupen hebben gehad met de Gentse Feesten. Of hij stond onder behoorlijke druk van enkele burgers? De politiecommissaris schreef een brief aan de burgemeester: beknot Trefpunt! Deze brief, sfeerfoto’s en affiches worden tentoongesteld in de Triodos Bank aan Steendam. Thema: 50 jaar Trefpunt!
50 jaar trefpunt vzw
Guido De Leeuw – tot vorig jaar trekker van Trefpunt vzw, de belangrijkste poot in de organisatie van de Gentse Feesten – zette in de Triodos Bank aan de Steendam een foto-expositie op touw met waarachtige taferelen en affiches uit de Gentse Feesten van de jaren 1970, 1980, 1990… Nostalgie.
De eerste decennia na de heropstart van de Feesten door Walter De Buck ademden de Feesten nog de sfeer van de hippies en de volksaard. Er was plaats voor improvisatie en verrassing. Voor niet-geprogrammeerde en ongedwongen uitingen van creativiteit. Voor gezellige chaos en onderhuidse ondeugende rebellie. Het anarchisme was toen nog springlevend. De jaren zestig niet ver weg.
Ineens kwam Guido Claus – broer van... – met zijn vrouw Motte op de proppen om publiekelijk te trouwen. Het huwelijksfeest werd geïntegreerd in de Gentse Feesten.
Motte hield het café ‘Hotsy Totsy Jazz Club‘ aan de Hoogstraat open. Een artistiek café waar o.m. Hugo Claus en Jan Hoet het mooie weer kwamen maken. Veel later runde Motte het Geuzenhuis aan de Kantienberg – achter de Sint-Pietersabdij, bij de Muinkschelde: de vroegere bakkerij en brouwerij van de Sint-Pietersabdij.
Aan de andere kant van de feestvierders stond nog de politie om de gevestigde waarden en normen van de gegoede burger te beschermen tegen de mengelmoes van de “normeloze” studenten en de “tomeloze” volksmensen.
Je gelooft je ogen niet op de expo: er hangt een brief uit de beginjaren 1970 van de politiecommissaris, gericht aan de burgemeester in welke na een klaagzang, in de slotparagraaf de suggestie staat om de subsidie van Trefpunt vzw te beknotten! De reden: buurtbewoners klagen over het lawaai! Het moest om 23u stil zijn, en dat was het pas om 02u. En geluidsmetingen dat er toen gemaakt zijn…
De foto-expo herinnert ook aan andere gedenkwaardige feiten.
Bij de start in 1970 werd uitgebreid naar Karel Waeri verwezen. De hele affiche ademde deze 19e eeuwse volkszanger, die een schat aan volksliedjes heeft achtergelaten, en waar ooit Walter De Buck, en nu nog Wim Claeys, en anderen, quasi oeverloos uit kunnen putten voor hun optredens.
In 1971, één jaar na de heropstart van de Gentse Feesten, nodigde Walter De Buck Turkse Gentenaars uit om mee te feesten. Dit was een bijzonder initiatief en een dito gebaar. De uitgestoken hand werd aangenomen. De multi-culturele inbreng van de stadsgenoten woog een tijd mee op de programmatie, maar is vandaag nauwelijks te bespeuren. De Gentse Feesten zijn helemaal niet mede het terrein van die bevolkinsgroep geworden. In tegendeel zelfs. Je ziet ze nauwelijks.
In 1989 lanceerde dagblad Het Volk (thans opgeslorpt door Het Nieuwsblad) een Gentse Feesten campagne onder de titel ‘Ik lees zoals ik feest’. Twee vrouwen in bikini flankeerden een strijkplank getooid met de Gentse vlag. De link tussen dit ansicht, de Feesten en de gazet is o.i. onduidelijk. Maar: Het Volk was Het Volk. Er scheelde altijd wel iets met die gazet – ook met haar berichtgeving.
Maar er was gelukkig méér. Samen met SMAK en Trefpunt werd in een affichecampagne aan kunstenaars gevraagd een origineel uithangbord voor de Feesten te schilderen. Ook Wim Delvoye.
Twee jaar geleden werd het adres van Trefpunt vzw – Bij-Sint-Jacobs – omgezet in het Walter De Buckplein
Vergeten we ook niet de introductie van het iconische decor van de Scala van Milaan, gemaakt naar aanleiding van 25 jaar Gentse Feesten – in 1995. Dit decor heeft ondertussen heel Europa rondgereisd. Als je in de Steendam voor het raam van de bank staat, zie je poppetjes bij het raam achter een stuk van het befaamde decor. Het decor is net zo iconisch geworden voor de Gentse Feesten als de Spiegeltent, die evenzeer de wereld rondgaat.
Een belangrijke territoriale doorbraak voor het Trefpunt was de uitbreiding van Bij-Sint-Jacobs en de Vlasmarkt naar het Baudelopark in 1997. Voorheen was het park voor een publieke slaapplek voor diegenen die ’s ochtends niet meer thuis geraakten. Those were the days.
Ook wordt op de expo nog even in herinnering gebracht dat Raymond van het Groenewoud zijn naam verbond met de Gentse Feesten door een lange periode – tot in de late jaren 1990? – het slotoptreden te verzorgen op het podium bij het Trefpunt. Ook muzikant Roland zagen we ergens op een affiche. Hij met Walter samen; beiden toegetakeld met wasknijpers in het gezicht. Drie jaar geleden sloot Roland nog als gastmuzikant bij een Engelse band de Feesten af bij Trefpunt.
Tot slot: de manier waarop Walter De Buck met de feesten mocht starten… Hij en enkele trawanten, waaronder Wannes Van de Velde, speelden muziek op marktjes en in winkelstraten, waarna handelaars massaal gingen klagen bij de politie over overlast. En zij hadden geen leurderskaart! Ze joegen de klanten weg! Walter De Buck vroeg en kreeg een vaste stek om met zijn companen op te treden: een podium voor Trefpunt. Dit was 1970.
En vertellen we er nog bij dat Guido De Leeuw als hippie begon in Trefpunt, en dit als afwasser, en het daar tot baas schopte. Jan Hoozee volgde hem vorig jaar op. F.D.
We spreken in het artikel over de ‘heropstart‘ van de Gentse Feesten. De oorsprong gaat terug tot 1843. Toen besliste het stadsbestuur om alle wijkfeesten te vervangen door één ‘Gemeentefeest‘. Achterliggende gedachte was om de flow van werkverzuim door de arbeiders, als gevolg van de – in de tijd verspreide – wijkfeesten, tegen te gaan. Het was een idee van textielbaas Ferdinand Lousbergs.
Hoewel het de bedoeling was om de arbeiders te vermaken tijdens het “feest-voor-iedereen”, waren de eerste feesten vooral afgestemd op de burgerij die zich vooral op de Kouter afspeelden. Auteur Karel Van de Woestijne heeft er nog over geschreven. Vorig jaar tijdens de Gentse Feesten vond een enactment van zo’n feest plaats op de Kouter. Bekijk onze videoreportage daarover: Bal uit de Belle Epoque op de Kouter.
De Gentse Feesten worden georganiseerd door een aantal vzw’s. Trefpunt vzw lag aan de basis en is steeds het hart van de Gentse Feesten gebleven.
Lees ook op deze blog:
Gentse Feesten 2018 – Nagenieten van het laatste weekend (video)
De Gentse Feesten terug in de tijd: bier met emmers
Speakers Corner over de Gentse Feesten (in onze rubriek ‘Gentse Zomer’, editie van 4 juni 2019)
In het Archief 2015: Video Gentse Feesten 1982 (en uitleg over het ‘Rode’, ‘Blauwe’ en ‘Gele’ plein)
De kleurrijke ‘Don Camillo van Gent’
Lees ook op deze blog:
