persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
STAD – 10 augustus 2018 – Het Patershol wordt begrensd door de Geldmunt, de Lange Steenstraat, het Drongenhof , Oudburg en de Kraanlei.
Lees elders op deze blog ook over: Het Patershol
Lees verder op deze pagina over: De grensstraten van Het Patershol
Oudburg
Oudburg loopt langsheen de noordwestelijke flank van Het Patershol. De straat staat met de rug naar de Leie. Driehonderd jaar geleden telde Oudburg twee brouwerijen. Het Haentje en ’t Meuleken. Die laatste brouwerij zorgde er voor dat de Lange Steenstraat eerst Steen naar ’t Meuleken werd genoemd.
Oudburg is van oudsher een belangrijke winkelstraat, wat zich nog laat voelen in de vele rijk aangeklede huizengevels. De straat verbond Gent via de Kraanlei met de Heerlijkheid van Oudburg. Vandaag telt Oudburg vele restaurantjes.
Op en rond de as Oudburg, Sleepstraat, Sint-Salvatorstraat en Voormuide wonen al decennia veel Belgen van Turkse origine.
De naam Oudburg verwijst naar “vetus burgus” of de oude houten burcht die later het Gravensteen werd en waar de wijk van afhankelijk was. Lees ook op deze blog: Van Gravensteen naar Prinsenhof
De omwalling rond het eilandje waarop de burcht staat, was een deel van de Leie en van de Plotersgracht die dwars door het Patershol liep en later werd overwelfd.
Er staan aardig wat merkwaardige huizen in Oudburg. Een voorbeeld. Hoewel slechts uit de tweede helft van de 19e eeuw, heeft het hoekhuis met de Zwaanstraat – thans apotheek – iets merkwaardig: een sculptuur van een zittend hert.
Een andere grens met het Patershol werd gevormd door het Drongenhof, dat een dikke halve eeuw gelden nog Veerdamstraat werd genoemd. De huizen stonden met hun achtergevel aan de Schipgracht. Het Drongenhof liep parallel met het verdwenen Meerhemkanaal dat door de huidige straat liep en deel uitmaakte van het zogenaamde Gentse Waterwijk – een havengebied waar ook een doorgeschoten Leiearm in de huidige Tolhuislaan deel van uitmaakte. En waar nog naar verwezen wordt in bv. de straatnaam ’t Sluizeken.
In de buurt van ’t Sluizeken – bij de Grauwpoort, aan de voet van de verdwenen Sleutelkensbrugghe – staat nog het huis waar stoombrouwerij Den Gulden Sleutel ofte De Drie Sleutels gevestigd was.
De huizen aan de Kraanlei vormen een ‘muur’ tegen het Patershol. De koer van het Huis van Alijn, voorheen Het Museum van Volkskunde, geeft zelfs toegang tot de Corduwaniersstraat. Alijn is de naam van een Gentse patriciërsfamilie die het pand oprichtte, wat later een godshuis en hospitaal werd. In het museum wordt het authentieke Gentse Manneke Pis bewaard. Lees ook in het Archief van deze blog: Gent telt drie “Mannekes Pis” en twee “Meiskes Pis”
Het Manneke Pis en de Vrouwkes Pis Luna en Lena zijn recent op de originele plek van het authentieke beeldje geplaatst: op de pui van het huis van een wijnhandelaar, dat sinds 1713 bekend staat als ‘van oudts ghenaemt ’tmanneken pis‘.
Overigens dankt de Kraanlei haar naam een aan kraan die aldaar op de kade stond om wijnvaten te lossen. Langs de lei vind je het prachtige Wijnschoerdersgildehuis ofte Gildehuis van de Kraankinders uit 1755.
De ‘kraankinders’ kregen een straatnaam tussen Dok Zuid en Kongostraat, bij de Ham.
Aan de kruising van Kraanlei, Oudburg, Rodekoningstraat en Meerseniersstraat (richting Vrijdagmarkt) staat het meest opmerkelijke pand uit het midden van de 17e eeuw: café De Hel of Het Vliegend Hert. (foto bovenaan pagina) Op de gevel worden de ‘Werken van Barmhartigheid’ afgebeeld. Het huis werd er officieel naar genoemd. De ‘dorstigen laven’ ontbreekt. Daarvoor moest men in het café zijn.
Aan het door het Gravensteen en de Oude Vismijn gedomineerde Sint-Veerleplein, vind je aan de kant van het Patershol een barokpoortje dat de vermoedelijk afkomstig is van het voormalige toegang tot het gesticht voor weesjongens (zogenaamd Kulders) op Bisdomplein en daar circa 1913 geplaatst werd als achterpoortje van een huis aan de voet van de Kraanlei. Het poortje dateert van de tweede helft van de 17de eeuw.
De straat Geldmunt – tussen Gravensteen en Patershol – is rijk aan merkwaardige huizen. Enkele random voorbeelden… Huis de Lelie werd opgetrokken in 1714 en gereconstrueerd in 1911. Rechts ervan staat een huis uit de 17e eeuw, dat werd heropgebouwd in 1908.
Op de hoek met de Haringsteeg en de Geldmunt – naam ontleend aan de muntateliers die de Graven van Vlaanderen in hun burcht inrichtten – ligt het Huis Spijkeboort. In een achterkamer bevindt zich een muurschildering dat ‘Het Laatste Avondmaal’ voorstelt. Het dateert van de laatste decennia van de 15de eeuw. ‘Spijkeboort’ verwijst naar de afbeelding van een krukas op de gevel.
Lees meer op deze blog over enkele merkwaardige herenhuizen aan de Geldmunt
F.D.
Lees ook op deze blog:
Patersholfeesten & Oudburg Feest 2019
