persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Jules De Bruycker door de ogen van dr. Johan De Smet
VOLK/ EVENT – 17 juni 2025 – In een lezing over kunstenaar Jules De Bruycker naar aanleiding van de expositie die nog tot 29 juni 2025 loopt in het ‘MSK‘, ging dr. Johan De Smet, curator van het ‘MSK’, uitvoerig in op een aantal aspecten van de kunstenaar’s persoonlijkheid en van zijn werk, van welke in de meeste gevallen de setting onmiskenbaar Gent is, ook al brengt hij de stad onconventioneel in beeld.
Bekijk de lezing in een video onderaan de pagina
Jules De Bruycker (1870-1945) had een behangersbedrijfje met een compaan. Eerst was hij tekenaar, sinds het eind van de 19de eeuw, en daarna werd hij ook graficus. Hij liep veel op straat, allicht voor zijn job, had oog voor de mens in de straat.
De Bruycker is geen echte schilder. Er zijn enkel een tiental schilderijen van hem bekend. Hij maakt tekeningen/ aquarellen en prints of prenten, al of niet op basis van die tekeningen. In een prent die hij vanzichzelf maakte als beginnend graficus kom je zelfrelativering of zelfspot tegen. Dit kenmerkte hem.
Hij observeert straattaferelen en maakt er tekeningen van. Hij zet er aantekeningen bij. Hij zoekt het pittoreske op, niet het evidente.
Zo gaat hij monumenten niet op de gebruikelijke manier tekenen, maar steeds vanuit een ongebruikelijke hoek. Vaak maakt hij op de afbeelding nog een cynische of ironische kanttekening. Hij zoekt de zelfkant van de maatschappij.
Een mooi voorbeeld is de hilarische voorstelling van de stadswacht. De tekening dateert van 1912. Ze toont de festiviteiten n.a.v. de 50ste verjaardag van zijn oprichting. De plek is de Kouter, die toen Place d’Armes heette.
De man die de krant leest in zijn salon… Hij was de conciërge van de ‘Aula’ in de Volderstraat. In zijn salon hield hij een permanente expo waar het werk van jonge kunstenaars kon getoond worden. Zo ook het werk van De Bruycker.
Frans Masereel was fan van de figuren die Jules De Bruycker tekende. Hij kwam hem opzoeken in zijn atelier in het ‘Caermersklooster’ (gemeenzaam, maar foutief ‘Het Pand’ genoemd) in het Patershol. Hij werd dan ook door gastheer op papier gezet.
De Bruycker was geboren in de Jan Breydelstraat (tussen Korenlei en Burgstraat, vlakbij het Gravensteen en wat verderop het Patershol)
De Bruycker maakte veel werk over markten in Gent. Hier zien we de Vrijdagmarkt. Het massieve gebouw op de achtergrond is immers het ‘Toreken‘.
Sint-Jacobs… Je ziet de voet van de kerk op de achtergrond. Het witte gebouw rechts daarvan is wat toen de stadsbibliotheek was (in de Baudeloabdij). Ook op Sint-Jacobs werd toen markt gehouden.
De Bruycker bracht ook rreizende mensen in beeld. Hier zie je marktkramers die na de markt in het Zuidstation in de wachtkamer zitten, in afwachting dat de trein arriveert die hen terug naar huis zal brengen. De figuur links is een kruier (persoon in de stations die de bagage van de reizigers hielp dragen) die
er zeer mistroostig bij staat.
Tijdens WO I maakte hij bizarre tekeningen… De dood – als figuur – is zeer sterk aanwezig. Hij was gevlucht naar Londen, waar hij ook in een atelier in Soho actief was. Na de oorlog trekt hij in 1919 van Londen naar Parijs, maar keert al snel terug naar Gent.
Hij brengt in zijn werk veel armoede in beeld. Tegelijk zijn het anonieme levens…
Na het overlijden van notabelen werden er kerkdiensten gehouden en ook brood uitgedeeld aan de armen. Hier zie je de armen bij de poort van het Bischopshuis, vlakbij de Bisdomkaai.
Op de afbeelding zie je het ‘Lousbergsinstituut’, een rusthuis voor mannen op de gelijknamige kaai. Het lijkt alsof de mannen halfslapend wachten op de dood.
De Bruycker maakt ook affiches voor het theater. Eén van de onderwerpen is de ‘Minard’…Het is een commerciële affiche. Maar er zijn er vele andere, ook voor de cinema. In 1910 opende ‘Pathé’ een cinemazaal in Gent. De tekening illustreert dat de komst van de cinema een volkstoeloop teweeg bracht. Het is een commerciële prent van De Bruycker.
De stad Gent blijft aan de basis van zijn werken. Zo portretteert hij zichzelf op een stelling als iemand die zijn stad tekent als een architect. Hij was niet gelukkig met de sanering van de binnenstad. In de aanloop naar de ‘Wereldtentoonstelling van 1913‘. De tekening zou in 1930 gemaakt zijn. In de diepte is een betoging aan de gang waarbij de betogers een spandoek dragen met ‘universiteit’ op. Het zou kunnen dat dit een betoging was tégen de vernederlandsing van wat nu ‘UGent’ heet.
Bron: dr. Johan De Smet, curator van het ‘MSK’ over kunstenaar Jules De Bruycker in een lezing naar aanleiding van de expositie in het ‘MSK‘ die nog tot 29 juni 2025 loopt.
Bekijk ook op deze blog:
‘MSK’ – Je gaat ernaar, je staat erbij, je kijkt ernaar: kunst !
Lees ook op deze blog:
