ENTREPRENEUR – Ooit was globalisering het credo


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

ENTREPRENEUR/ OPINIE  17 november 2016Drie decennia geleden geloofden entrepreneurs dat starters en KMO’s bergen goud konden verdienen op verre exportmarkten. Vandaag, eigenlijk al veel vroeger, blijkt dat niets minder waar is. Multinationals die toen al of niet in die exportmarkten aanwezig waren, hebben er hun aanwezigheid allicht versterkt, maar is de doorsnee Vlaamse KMO er in geslaagd garen te spinnen bij bv. de Chinese markt? Dertig jaar geleden waren er nochtans vele believers.

Terug naar hoofdpagina

Visie, juni 1986
Visie, juni 1986

Hierna: een duik in de hot topics van dertig jaar geleden & een toets voor wat ze vandaag waard zijn. In 1986 kopte het managementmagazine Visie – waar ondergetekende de hoofdredactie waarnam: “Chinese Muur doorbroken; de weg naar China ligt open voor de KMO”.

Terug naar hoofdpagina

Een risicokapitaalinjectie werd toen beschouwd als de juiste manier om starters en KMO’s meer smoel te geven en stevige poten aan te meten in het spel van de ontluikende globalisering.

Er heerste toen een echte venture capital hype. Elke zich respecterende bankholding richtte een investeringspoot op. Alsook buitenlandse aanbieders exploreerden de Belgische KMO’s. Hun werkwijze: ze haalden geld op bij de vermogende   ondernemers, brachten dit onder in fondsen, investeerden dit fondsengeld in bedrijfjes, eisten een zitje in de Raden van Bestuur, duwden de bedrijfjes in de groei door middel van de ingebrachte bankbiljetten en hun eigen grijze massa, en organiseerden uiteindelijk een beursgang.

Visie, juni 1986 - Bangkok
Visie, september 1986 – Bangkok

Het was ook de tijd dat er de Europese technologiebeurs Easdaq het daglicht zag. De risicokapitaalverschaffers wilden op het einde van hun tussenkomst immers de meerwaarden verzilveren door hun aandelen publiek te verkopen.

Het was ook de tijd dat politici scandeerden “wat we zelf doen, doen we beter”, de tijd van Flanders Technology en van een grenzeloos zelfvertrouwen bij de KMO-er van eigen bodem.

Terug naar hoofdpagina

Verre export. KMO’s zouden dus verre markten veroveren. Een case vanuit het standpunt van de KMO. Tijdens een vakantie in Thailand in 1986 gingen we op de koffie bij de Belgische handelsattaché in Bangkok. De Aziatische tijgers waren aan het brullen geslagen. Het heette dat de handelsattaché niet deelde in de ‘Japan psychose’. Japan was toen hot. Velen waren gebiologeerd door de kwaliteitprijsverhouding van hun producten. Met haar uitspraak refereerde de handelsattaché naar de mogelijkheden van Belgische bedrijven om niches in te vullen die de Japanners lieten liggen. De Thai bv. waren geïnteresseerd in import van onze werktuigmachines, chemie en farmacie. Vlaamse KMO’s verdrongen zich aan het bureau van de handelsattaché.

Na verloop van jaren zijn vele exotische dromen van onze KMO’s in rook opgegaan. KMO’s hadden hun exportverwachtingen overschat. Het pepmiddel venture capital bracht veelal ook geen soelaas. Vele investeringsprojecten gingen om diverse redenen de mist in.

Grote concerns in eigen land bleken door hun loonlast niet competitief in de Oosterse exportmarkten. Vele gingen, al of niet langzaam, delocaliseren. Andere werden opgeslokt door buitenlandse concerns.

En wat de KMO’s betreft: die exporteren vandaag minder naar het Verre Oosten dan dat ze daar een beroep doen op bedrijven voor toelevering aan hun eigen productie. Geen extra tewerkstelling in eigen land dankzij een exportboost. Wel: minder tewerkstelling door buitenlandse toelevering.

Het zou echter nog erger worden.

Terug naar hoofdpagina

Meulestede
Meulestede

Omgekeerde beweging. Vele jaren later blijkt dat de grootste Aziatische markt, de Chinese, nauwelijks open ligt voor onze KMO, terwijl het omgekeerde wel waar is. Volgens sommigen omdat de goedkopere Chinese producten het gevolg zijn van het uitsparen van researchkosten en marketingkosten door kopieerwerk, door staatsteun bij het opstarten en door een staatsdirigistisch productiesysteem dat marktverstorend werkt. Denk aan het dumpen van goedkope producten op onze markten – bv. zonnepanelen, staal – waardoor onze bedrijven in nood geraken.

Globalisering werd ooit verkeerdelijk voorgesteld als een eenrichtingsstraat – ‘wij exporteren veel, jullie weinig’. De omgekeerde beweging werd onderschat. Sinds het begin van de jaren ’80 waren de Japanners al in opmars in onze contreien. Zichtbaar voor de consument via hun elektronica en hun auto’s. Minder zichtbaar via hun automatiseringstechnologie voor de productiebedrijven – die hierdoor dure werknemers aan de kant konden zetten om competitiever te worden. De globalisering werd gradueel ook dé kans voor de Chinezen en voor andere Aziatische tijgers om voet te zetten op Westerse exportmarkten. Met banenverlies hier te lande tot gevolg, want “wat ze daar goedkoop maken, moesten we hier niet meer maken”.

Terug naar hoofdpagina

Meulestede - Zeekanaal Gent-Terneuzen
Meulestede – Zeekanaal Gent-Terneuzen

Zonder te pleiten voor Fortress Europe, de afscherming van de eigen markt, is er de vaststelling dat – eufemistisch gesteld – de globalisering geen groot cadeau is gebleken voor de eigen tewerkstelling. En dan zwijgen we nog over de mogelijkheid dat multinationals eraan onttrekken om belastingen te ontwijken en tegelijk onze regeringen en vakbonden te chanteren. En, er mag ook in eigen boezem gekeken worden op het vlak van consumentengedrag. Naarmate onze lonen meer onder druk komen staan, kopen we meer goedkope importproducten. Door ons koopgedrag verzwakken we net de eigen bedrijven van welke we onze lonen ontvangen. Wij, de consumenten, zagen de poten van onder onze stoel. Het is een perverse ontwikkeling. Geen wonder dat marktprotectionisme weer de kop op steekt. F.D.

Terug naar hoofdpagina

Teneur vandaag

Uit een document van het VBO – Verbond van Belgische Ondernemingen, gepubliceerd in 2015, blijkt dat de export van goederen van Belgische makelij naar China slechts 2,2% bedraagt binnen het geheel van onze export. Belgische diensten naar China vertegenwoordigen slechts 0,8% van het totaal.

Ter vergelijking. Voor de VS is dit respectievelijk: 5% en 10,7%. Voor de export naar Frankrijk is dit: 16% en 15%.

Het Belgische exportmarktaandeel in de wereld is in het voorbije decennium sterk teruggelopen: van 2,45% in 2003 tot 1,89% in 2013. Dixit het genoemde document.

“We hebben dan wel marktaandeel gewonnen m.b.t. de export naar Afrika en Latijns-Amerika, maar die continenten vertegenwoordigen samen maar 8,7% van de wereldwijde goederenimport. België heeft daarentegen marktaandeel verloren in de bestemmingen waar de internationale handel zich sterk heeft ontwikkeld, zoals Azië, waar de groei en i.c. de binnenlandse vraag zijn geëxplodeerd.” F.D.

Terug naar hoofdpagina

NAAR ARCHIEVEN

Naar Facebook

 

Lees ook op deze blog:

persblog.be extra – Gentse Entrepreneur

VERHALEN & OPINIE in 2016 – ARTIKELOVERZICHT
VERHALEN EN OPINIE in 2016-2017 – ARTIKELOVERZICHT