persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Via ‘Oud Grieks’ drama brengt ‘NTG’ spektakel – met een boodschap – in de straten
EVENT – 13 juni 2024 – We volgen op deze pagina de on-going activiteiten van het ‘All Greeks Festival‘ … (nog tot 23 juni)
‘Radio Insomnia/ Rhesos’
De eerste sessie van de week van ‘All Greeks Festival’ vond plaats op dinsdag 18 juni aan de Watersportbaan. Het werd een luisterspel. Het werd opgevoerd als ware het nachtradio.
Voor een nachtradio was de setting wat vreemd: een lange tafel, waarachter vijf speakers met microfoons, op een langwerpig ponton temidden van de waterpartij van de zwaaikom van de Watersportbaan. En die zgn. nachtradio werkte dan nog wel overdag! 😉
Het publiek nam aan de oever plaats, ter hoogte van de Verenigde Natieslaan.
Zo maar wat losse praatjes de lucht of ether insturen, was het niet. Het werd een (droef)geestig gesprek over de spanning tussen het tragische en het komische.
“Is Rhesos een tragedie of een komedie? ” vraagt de organisator zich af in de brochure. De organisator is collectief ‘DE HOE’. ‘Rhesos’ is een stokoud Grieks toneel. En net die discussie – ‘wanneer is iets tragisch?’ – was het vertrekpunt van het veelkoppige radiopraatje.
x
‘RE:DRESS’
Op zondag 9 juni – dag van de verkiezingen én van vaderdag – kwam een talrijk publiek genieten van een openluchttragedie in het kader van ‘All Greeks Festival‘, een initiatief van ‘NTG’ dat nog loopt tot het einde van de maand. De sessie vond plaats op de Lievekaai, ook wel ‘Kinderrechtenplein’ genoemd.
Het was een laatste sessie in de wijken ‘Centrum’, ‘Rabot’, ‘Gent-Sint-Pieters’
Onder de noemer ‘RE:Dress’ schreef Axelle Verkempinck een tekst waar de focus lag op de toekomst van de kinderen.
Haar werk verwees naar ‘Efigineia in Aulis‘, een tragedie van Euripides.
“Euripides haakt in op het moment in de Trojaanse Oorlog dat het Griekse leger gemobiliseerd is en onder aanvoering van Agamemnon in Aulis ligt om over te steken naar Troje. Agamemnon heeft van de ziener Kalchas vernomen dat het uitblijven van een gunstige vaarwind te wijten is aan de godin Artemis en volgens diens orakel zal de Griekse vloot alleen kunnen uitvaren als hij zijn dochter Ifigeneia offert.”
Dixit Wikipedia
‘Smekelingen’
Vanuit een logia op een verdiep van het Stadhuis, kant Hoogpoort, sprak auteur Stefan Hertmans wijze woorden over ‘Smekelingen’ op dinsdag 4 juni.
Een publiek verzamelde aan zijn voeten en hing aan zijn lippen.
Hertmans’ betoog kaderde in het ‘All Greeks Festival’ van het ‘NTG’. Zoals elke week bezoeken we de eerste sessie van die week.
“Vanuit het perspectief van Euripides’ Smekelingen maakt hij de balans op van onze democratie vandaag.
In Smekelingen zoeken de moeders van de gesneuvelde belegeraars van Thebe hulp bij de Atheense koning Theseus. Het tirannieke Thebe weigert om hun lichamen over te dragen aan de rouwende moeders. Is Athene bereid om tussenbeide te komen in het conflict, zelfs als dat de stad meesleurt in een burgeroorlog? Welke offers wil de Atheense gemeenschap brengen om hun democratische principes, menselijke waarden en het internationale recht ‘avant la lettre’ te verdedigen?”
x
‘I went to Troy and all I got was another Greek tragedy’
Op dinsdag 28 mei was een toneelgezelschap te vinden op de ‘Standaertsite’ aan de Hoveniersstraat in Ledeberg. Deze ontmoetingsplek – genoemd naar, en gevestigd op de terreinen van een voormalige doe-het-zelf zaak – werd ineens grond voor een Griekse tragedie.
Pleun van Engelen en Jonathan Michiels namen de honneurs waar en hadden het over de mythes rond Andromache, maar eigenlijk hadden ze het over wantrouwen en complotdenken. Twee moderne kwalen die ontstaan zijn vanuit een verlangen naar waarheid in een ‘post-truth society’ vol ‘alternative facts‘ en ‘fake news‘.
Dit gebeuren kaderde in het ‘NTG’- initiatief ‘All Greeks Festival’ dat op vele locaties opduikt in juni, en al opdook in mei. Deze week blijft ‘All Greeks Festival’ in Ledeberg.
x
‘Kinderen van Herakles’
Net zoals in de vorige reeks optredens (in het PC Guislain-zie onder) brengen we hier de eerste sessie van een reeks in de wijk Muide-Meulestede. Meer bepaald in het Houtdok vond op maandag 20 mei de openingssessie voor de wijk plaats. In de serie ‘All Greeks Festival’ – die begin deze maand mei begon en nog doorloopt tot eind juni – kregen we hier ‘Kinderen van Herakles’ te zien.
De acteurs stonden aan de boord van het genoemde oude dok, wat een prachtig decor opleverde.
Zoals bekend staat elke Griekse tragedie die ‘NTG’ in dit kader brengt, voor een maatschappelijk thema. Dit keer was dit: hoe gaat een samenleving om met kinderen op de vlucht?
“Bijna tweeduizendvijfhonderd jaar geleden al beschreef Euripides in ‘Kinderen van Herakles’ het lot van minderjarige vluchtelingen, smekend om asiel en bescherming.” Dixit de brochure.
Samen met dertien LARF!-tieners onderzocht Silke Thorrez welke weerklank Euripides’ woorden tot op vandaag nog hebben.
x
‘Hekabe’s revenge is grief’
Na een week optredens in het amfitheater van het Citadelpark (we waren enkel op de openingsdag aanwezig) verhuisde het spektakel van ‘NTG’ en haar ‘All Greeks Festival‘ naar het ‘Psychiatrisch Centrum Dr. Guislain’.
Daar vond op dinsdag 14 mei een opvoering plaats van “de aardedonkere tragedie Hekabe. Daarin worden we geconfronteerd met de ontzagwekkende rouw – een rouw die voorbij de taal, voorbij het mens-zijn reikt – en de gruwelijke wraak van de Trojaanse koningin Hekabe, die al haar kinderen en geliefden heeft verloren.”
“In deze tijd van veel psychisch lijden en oorlogsgeweld blijven talrijke emoties onbesproken en onverwerkt.” Dixit theatermaker Khadija El Kharraz Alami, verantwoordelijk voor dit spektakel.
Tijdens de sessie mochten deelnemers hun grieven op een bordje schrijven en dit vervolgens stuk gooien tegen een muur, ten teken van “bevrijding”.
x
‘Medea’s kinderen’
Op donderdag 9 mei – Hemelvaartdag – vond er om 7u ’s ochtends al een scène plaats in het kader van ‘All Greeks Festival’, in het amfitheater in het Citadelpark. In een theatrale opstelling zetten kinderen zich in openlucht aan het lezen. Ze lazen sleutelscènes uit Euripides’ Medea, waarin een moeder haar eigen zonen vermoordt. “Deze tragedie is zo wellicht het donkerste oorsprongsverhaal van de westerse cultuur.” Dixit de organisatoren. Wat doe je daar vandaag mee als mondige jongeling?
Lees over het Citadelpark op deze blog
x
‘De verering voorbij’.
Op het Alexianenplein – dat is tussen Zwarte Zusterstraat en Oude Houtlei – werd zondag, 5 mei, verzameld in de ‘Zuilentuin’ van ‘LUCA School of Arts’. Op dit binnenplein waren – samen met een stevig publiek – aanwezig: Lindah Leah Nyirenda (moderator), Idries Bensbaho, Tina De Gendt en Jan Dumolyn.
Het zijn de Griekse mythes die in het ‘All Greeks Festival‘ programma het spreekwoordelijke vehikel vormen voor de inhoud van hun reeks evenementen en debatten. Zondagochtend was het de beurt aan ‘Ifigeneia in Tauris’.
Het Griekse verhaal van Euripides gaat als volgt: De god Apollo zendt Orestes naar de ‘barbaarse’ Tauriërs, om er met de hulp van zijn zus Ifigeneia, het standbeeld van de godin Artemis te stelen.” De boodschap van het gebeuren: ‘de verering voorbij’ en dan komen we al snel uit bij migratie en de manier waarop we er naar kijken.
Eén van de sprekers, Idries Bensbaho – acteur, producer en journalist, vooral bekend om zijn film- en tv-werk – maakte een brugje van het Griekse naar het hedendaagse… Hij ziet in Apollo de overheid, in Orestes het industrieel-militaire apparaat, in Ifigeneia de commerciële sector en in het Artemis het menselijk kapitaal… Ofte: Artemis is in dit verhaal de migrant die naar hier geloodst is om belangen te dienen. Die mens ervaart allerlei gevoelens en aanpassingsproblemen bij de komst in zijn/ haar nieuwe omgeving…
Spreker Jan Dumolyn onderstreept dat migratie van alle tijden is. “Gent” zo poneert hij “is wat het is door een lange reeks migratiebewegingen”.
Neen, niet noodzakelijk buitenlandse migranten, hetgeen de steenkool/textiel meebracht. Gewoon ook migratie van “boerkens van hier” naar de stad.
En wat volgt: uitbuiting in de fabrieken. Dit geldt voor om het even welke groep mensen, in om het even welk tijdgewricht.
“De mensen van hier hebben hetzelfde meegemaakt als wat de huidige migrant meemaakt. Vlamingen gingen werken in Henegouwen, Luik of Noord-Frankijk. Wat ze daarbij ervoeren, is identiek. Alleen, de geschiedschrijving geeft dit niet altijd weer.
Dit vindt ook Tina De Gendt. Migratie is haar dada.
Eerder begon Tina De Gendt haar betoog met een visie op musea. Want het zijn o.a. musea die ons collectief geheugen vastleggen in woorden en vooral in beelden. Middels een citaat uit het Engels maakte ze haar punt. Decennialang al ergeren kenners zich eraan dat musea top-down worden georganiseerd en ingevuld. Een museum moet geen mausoleum zijn, maar een forum. Zij bepleit een bottom-up aanpak om museum te vullen; een aanpak die ze al geruime tijd toepast in haar werk in het ‘STAM’. Zij haalt de verhalen en objecten bij de mensen thuis, zodat je in de musea een betere spiegel krijgt van de realiteit.
Zo bewees ze onlangs met haar hoekje in het ‘STAM’ over Turks erfgoed in Gent.
Uiteraard is die aanpak enkel toepasbaar in recente geschiedenis, daar waar de betrokkenen er nog zijn…
Participatie in het totstandkomen van musea moet het sleutelwoord zijn. Dit vond ook Jan Dumolyn. En die participatie mag zich niet beperken tot casual en ad hoc activiteiten. Ze moet structureel zijn, door bv. vertegenwoordigers van meerdere lagen uit de samenleving in de raden van bestuur van de instellingen te krijgen.
Voorts tonen de sprekers hun afkeer voor het vereren van sommige figuren die de geschiedenisboeken haalden, of standbeelden kregen. Volgens de sprekers hebben die figuren vaak niet de verdiensten die hen eerder werden toegedicht. Zelfs Willem I – die een standbeeld kreeg op de Bisdomkaai’ – krijgt er van langs.
Ook Lieven Bauwens. De laatste is een schurk geweest, aldus één van de sprekers. De eerstgenoemde moet dan weer niet zoveel pluimen krijgen. De belangrijkste boodschap hier is dat niet één man, maar een volk belangrijke realisaties heeft gedaan. En zo luidde de titel van dit debat: ‘De verering voorbij’ of: het moet gedaan zijn om figuren op een piëdestal te zetten.
Idries Bensbaho is journalist en maakt films, en was ook te zien in ‘Het Verhaal van Vlaanderen’, geïnspireerd op de ‘Canon van Vlaanderen’. We maakten er een reeks over in de blog
Jan Dumolyn is historicus middeleeuwse geschiedenis, professor aan UGent, ook boekenauteur. Hij werkte mee aan het totstandkomen van de ‘Canon van Vlaanderen’ en aan het tv-verhaal dat erop volgde.
Tina De Gendt is historica en verbonden aan het ‘STAM’. Ze is ook boekenauteur. Ze was ook te zien in ‘Het verhaal van Vlaanderen’.
Lindah Leah Nyirenda studeerde journalistiek, is actief in radio- en tv-programma’s, alsook bij het ‘NTG’. Ze schrijft ook artikels en essays.
x
‘Exhaust/ Ajax’… Op zaterdag 4 mei, omstreeks 10u, werd de executie van de allerlaatste verbrandingsmotor “gevierd”. Een motor van een vrachtwagen werd op een kar voort gesjouwd, van de Lievekaai naar het Sint-Baafsplein, om aldaar geofferd te worden op “het altaar van de ecologische catastrofe”.
Onderweg hield de processie halt op plekken waar in het middeleeuwse Gent publieke terechtstellingen. Toeschouwers mochten deelnemers worden. Er werd hen een toga aangereikt – door ‘Grootouders voor het Klimaat’ – waardoor ze even in de rol van rechter mochten kruipen bij deze berechting van de verbrandingsmotor…
In acht Gentse wijken worden ze de komende twee maanden allemaal belicht in voorstellingen in open lucht in de vroege ochtenduren. Zo werd Grieks theater immers ook gebracht. Het is een initiatief van ‘NTG’ en kreeg de naam ‘All Greeks Festival’.
‘Klaagzang voor het Eurovisiesongfestival’.
Net als op woensdag (zie onder) zorgde ‘NTG’ op vrijdag 3 mei opnieuw voor spektakel in de stad in het kader van haar ‘All Greeks Festival’.
Iets na 09u mochten nieuwsgierigen aanschuiven om een tentje – bij de Boekentoren – te betreden, in welk een (zeer neutrale) bewustwordingsvideo t.a.v. Palestina te zien was.
Er mochten ook stemmen uitgebracht worden om Palestina een plaats in het ‘Eurovisiesongfestival’ te geven. Symbolisch uiteraard.
De acteurs deden hun best om de sfeer te herschapen in “bezet gebied” c.q. vluchtelingenkamp. De toegang tot het tentje was omhaagd met prikkeldraad. De acteurs droegen militaire kledij en controleerden de deelnemers op hun pas, alvorens ze binnen te laten.
‘NTG’ wil met haar actie – die nog tot 23 juni loopt – over een aantal (maatschappelijke) thema’s awareness creëeren. Daarvoor hanteren ze de dramaturgie van de Oude Grieken.
x
‘De parade van vuur en overvloed’.
Dit was woensdag 1 mei bij ‘De Krook’, in het kader van het ‘All Greeks Festival’.
De organisator ‘NTGent’: “Net als de processie die het theaterfestival in het antieke Athene opende, is deze parade gewijd aan Dionysos, de Griekse god van de tragedie, van overvloed en vervoering, van wijn, wellust en wanorde.”
Het resulteerde in een kleurrijke stoet die het televisiejournaal haalde. De stoet liep van de Krook naar het Sint-Baafsplein alwaar de ‘Olympische vlam’ werd ontstoken.
Alles gebeurt in openlucht, ’s ochtends en gratis. De evenementen willen maatschappelijke statements maken.
Het mission statement van de organisator ‘NTG’
“Acht weken overwoekert Dionysos vanaf 1 mei de hele stad Gent, met zijn welig tierende wijnranken en alle 32 overgebleven tragedies. In zijn stoet zingen, spelen en dansen zeker 50 superdiverse partners mee, allemaal feestelijk geïnviteerd door NTGent voor het ALL GREEKS FESTIVAL.
Op 1 mei opent gastvrij Gent zijn poorten voor de komst van Dionysos, ongrijpbare Griekse god van overvloed en vervoering, van collectieve knaldrang, maar vooral van een volstrekt uniek toneelgenre: de klassieke tragedie.
Wees welkom, beste bezoekers! Het festival is gratis en voor niks. Volg stampvoetend het spoor van Dionysos, Gentse saters en bacchanten, helemaal tot het dionysische midzomernachtfeest aan het slot! Vier met alle partners mee dat de winter eindelijk is geweken voor zon en zomer!
Verspreid over 8 wijken wordt elke Griekse tragedie door een andere partner belicht, vanuit de meest verscheiden invalshoeken en in de meest uiteenlopende vormen. Licht uit, spots aan? In geen geval! Iedere gloednieuwe tragedie wordt uit het ochtendgloren en in openlucht geboren, als een terugkerend ritueel van ontmoeting en verbinding voor, in en door de stad. En bij dat ritueel van de ontwakende polis mag een aanlokkelijk dampende kop koffie met een stukje baklava of pain à la grecque vanzelfsprekend niet ontbreken!
Het festival strijkt neer op locaties in de publieke ruimte waar de maatschappelijke vraagstukken van de Griekse tragedies raken aan de verhalen van stad en samenleving vandaag. De stukken van Aischylos, Euripides en Sofokles beschikken over een uitzonderlijk vermogen om die een aardedonkere spiegel voor te houden. Ze tonen ons hoe de grensverleggende mens telkens weer gewelddadig op zijn grenzen botst. Ze laten ons in het unisono koorgezang van een samenleving de dissonante klanken horen.
Net als de tragedies kiest het festival ervoor om precies die dissonante stemmen, de stemmen die niet, nauwelijks of nog te weinig gehoord worden in het publieke debat, een megafoon te geven. In dialoog met de klassieke tragedie maakt ALL GREEKS FESTIVAL ruimte voor kwetsbaarheid en verzet, voor alledaagse helden, voor woede en rouw, voor fataal, afgrondelijk conflict en reflectie daarop, voor onzichtbaar lijden en zorg, voor dionysisch feestgedruis en eetfestijnen, voor samen een bruisende gemeenschap maken.”
Lees ook op deze blog:
