VOLK – Yolande: “Herinneringen aan mijn lagereschooltijd”


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

Als je stemlokaal zich in een oud schooltje bevindt, denk dan eens aan de taferelen die zich daar vroeger mogelijk hebben afgespeeld. De getuigenis van Yolande is een mooi voorbeeld van “de school in de tijd van toen”.

VOLK – 25 mei 2019 – Op de ‘Open-monumenten-dag’ van 17 jaar geleden, bezocht Yolande Lully haar oude basisschool aan de Sleepstraat en zette zich vervolgens aan het schrijven. Ze vertrouwde dierbare herinneringen toe aan het papier: anekdotes over haar schooltijd van tijdens en na de oorlog. In de eindregels motiveert ze haar inspanning, door te stellen dat latere generaties zich misschien zullen afvragen hoe het er toen aan toe ging…

Sleepstraat -school ‘ t Sleepken en De Triangel

Een jaar later, pikte Ghendtsche Tydinghen haar verhaal op. Echter, de edities van dit heemkundig magazine zitten nu gevangen in stoffige kamers en in moeilijk toegankelijke pdf‘s. Op haar beurt honoreert persblog.be de inspanningen van Yolande door haar verhaal hier nog eens te brengen. Voor de actuele noot: de school kwam recent in het nieuws in verband met brandveiligheid.

Kartuizerlaan – achterkant van  Yolande’s school
Ghendtsche Tydinghen in 2003

Vandaag, 8 september 2002, open monumentendag – Ook de basisschool Dr. Jean Herrel, Sleepstraat, Gent, zette haar deuren open. Ik besloot er even een kijkje te gaan nemen. Ik heb er immers school gelopen van 1941 tot 1950. Van de hoogste kleuterklas tot 8e studiejaar.

Al bij mijn entrée langs de hoofdingang aan de Sleepstraat, kwamen de herinneringen op mij af.

ter illustratie

Hier was het bureel van Mevr. Leemans,de directrice. Haar stek is na al die jaren nog steeds het directiebureau. Recht tegenover was en is nog steeds de keuken, waar de schoolmeiden destijds de scepter zwaaiden. In wat ooit parallelle salons van deze herenwoning waren, werden twee kleuterklassen ondergebracht. In één ervan stond toen een grote zandbak. In deze lokalen bracht ik mijn eerst schooljaar door. Toen had ik daar ook mijn eerste vlam. De “gelukkige” was het zoontje van de uitbaters van een lusterwinkel bij het brugje in Oudburg. Ik was vijf!

ter illustratie

In de brochure ‘Schatten in de Sleepstraat‘ herkende ik op een foto, blz. 7, zowaar Juf. Vanderschrick. Zij was kleuterjuf was toen ik in het lager zat. Decennia later ontdekte ik toevallig, dat de vrouw van een collega van mij, in deze kleuterklasjes haar eerste lessen heeft gegevenDe wand met de tussendeuren naar de koer was er vroeger niet, en is zeker geen verbetering voor het interieur. De koer zelf – zoveel kleiner nu dan vroeger, want toen keek ik met kinderogen – is flink veranderd. Links ervan staat een nieuwbouw, waar toen alleen de toiletten waren.

ter illustratie

De neogotische achtergevel van de gebouwen die uitgeven op de Kartuizerlaan is gerestaureerd. Ook de muren aan de rechterkant – waar vroeger struiken stonden en een grasperk was – zijn vernieuwd. Ik stak de koer over naar het neogotische gedeelte. Daar, onder die prachtige buitentrap, schuilden wij tijdens de oorlog, zodra er luchtalarm was.

Het 1e en 2e leerjaar waren gevestigd in de lokalen die uitgeven op de turnzaal. Die lijkt niets veranderd sinds ik er onder de leiding van Juf. De Cavel gymnastiek deed. Ik geraakte nooit over de bok! 

De eerste schooldag in het 1e studiejaar begon voor mij ongewoon. Toen ’s morgens de bel ging, wou ik in de rij gaan staan voor het klaslokaal van het 1e jaar. Ik herinner me dat Mevr. Van Dooren vroeg wat ik daar op haar eentje kwam doen. Ik moest eerst naar de kleuterklas, bij Mevr. Van Severen, van waar in groep naar het 1e studiejaar overgegaan werd. Een symboliek? Een ritueel? 

Kasteellaan – Steinerschool – ter illustratie

In de periode 1942-1944 moesten wij soms bescherming zoeken onder onze lessenaars wanneer de sirenes gingen. Hiertoe moesten we een kussen meebrengen naar de school.

ter illustratie

Intussen was ik de mooie trap opgegaan. Daar is nu de refter, die uitgeeft op de wenteltrap in het “Torentje”. Deze plaatsen waren vroeger verboden toegang. Hoewel we later, in het 7e of 8e leerjaar, wel eens bij uitzondering in het “Torentje” mochten. Eén na één kropen we dan de smalle draaitrap op.

Nieuwpoort – Sint-Lievenscollege – ter illustratie

Het 3e en 4e leerjaar zaten samen in één lokaal, op de eerste verdieping aan de straatkant: de Sleepstraat. Nu staan de tafels en de stoelen er anders geschikt, maar de trede is er nog steeds. Vanop dit verhoog gaf toen Juf. Dutilleul les gaf aan beide klassen. Hier zat ik op de eerste rij, aan de kant van de deur. Naast mij zat Jenny De Groote. Eerst konden elkaar niet uitstaan. We krabden elkaar zelfs. Later werden wij boezemvriendinnen tot wij elkaar uit het oog verloren. Was dit in 1953?

Klein van gestalte, zat ik steeds vooraan in de klas. Wij moesten ons volgens grootte in de rij opstellen. In die orde kregen wij dan onze plaats in het leslokaal. Het 5e en 6e leerjaar stond onder het gezag van Mevr. Vander Cruyssen – die een prachtige stem had. Haar klaslokaal gaf uit op de koer. Aan het 7e en 8e leerjaar heb ik de minste herinneringen. Daar, op de eerste verdieping, kregen wij les van Mevr. Van Hecke en Mevr. De Keyser. Zij is veel te jong gestorven.

ter illustratie

Nu kan ook een vroegere huiskapel bezocht worden. Van het bestaan ervan hadden wij in mijn schooltijd geen weet. Het schelkundelokaal lag op de tweede verdieping. In de vierde graad kregen wij les in koken, wassen en strijken, warenkennis… Hiervoor verplaatsten wij ons naar de stadsschool in de Bevelandstraat.

Harelbekestraat – Modelschooltje Expo 1913 – ter illustratie

Tijdens de oorlog kregen wij wekelijks (of was het maandelijks?) van ‘Winterhulp’ een maaltijd op school. Ik herinner me nog de knapperige beschuit: zoals de crackers van vandaag. We kregen ook levertraan. Later konden wij, tegen betaling, tijdens de speeltijd een flesje melk drinken met behulp van een “strooitje”.

In mei 1945 was er een “bevrijdings-stoet”, waaraan ook onze school deelnam. Het was die dag snikheet; Aan het eind van de stoet, op de Frère Orbanlaan, kreeg ik een appelflauwte. Ik was moe en verhit na met de groep lang door de binnenstad te hebben gestapt. Toen kreeg elke klas de verantwoordelijkheid voor een “oorlogsgraf”. Om dit te kunnen onderhouden, brachten wij bij het begin van de week elk een centje mee.

ter illustratie

Toen al gingen we op schoolreis. Dit gebeurde in eigen land met ‘Autocar Coryn’ uit de Doornzelestraat. Ik herinner me vooral een driedaagse uitstap, tijdens welke wij overnachtten in een jeugdherberg in Hofstade en in Nijvel. Een hele belevenis was dit!

De eerste beginselen van de Engelse taal werden ons bijgebracht door teacher Miss de Hoog, die met de fiets naar school kwam. De fietszakken puilden uit met leerboeken. Ze praatte met een zwaar Hollands accent. Ze speelde voor ons soms ‘Home on the ranch…’ op het “harmonium” [een soort orgeldat in het klaslokaal stond. [sic; dit moet ‘Home on the range‘ zijn; een ‘range’ is in de VS: een weide zonder hekkens] Die juf bezat een schat aan boeken waarvan ik er gretig mocht lenen. ik denk dat dit aan de basis ligt van mijn nog steeds meest geliefde hobby: lezen.

“Harmonium” – pic wikipedia

Als leerlingen van de hoogste klas mochten wij soms meespelen in de KNS op het Sint-Baafsplein. Daar had je immers ook het jeugdtoneel; Soms speelden we toneel samen met met jongens van de stadsschool aan de OnderstraatWij kregen een kleine figurantenrol en mochten een dansje opvoeren. Ik herinner mij een boerinnekensdans, maar niet meer in welk stuk dit voorkwam… Wij werden geschminkt en mochten een kostuum aantrekken, zodat we ons als échte sterren voelden. Wij moesten langs de achterkant naar binnen gaan: langs de Achtersikkel. Door die toneelstukjes leerden we ook het toneel achter de schermen kennen.

ter illustratie

Het Carnavalsbal vond plaats in het Van Crommbrugghe’s Genootschap aan de HuidevetterskaaiDe Prijsuitreiking aan het eind van het schooljaar vond dan afwisselend plaats in de Opera, in het KNS en op school. Er waren speciale prijzen voor uitmuntendheid, vooral leesboeken.

Dit waren enkele opborrelende herinneringen aan een heerlijke schooltijd. Na het 8e maakte ik de overgang naar het 3e van de Stedelijke Handelsschool aan de Coupure. Daar miste ik de sfeer van mijn eerste schooltje, het was nooit meer hetzelfde. Vervolgens vloog het grootste deel van ons leven voorbij. Onherroepelijk verdwenen, samen met onze ouders, specifieke levenswijzen, tradities, en zelfs jeugdherinneringen werden erg vaag. Niemand weet nog hoe het er precies aan toeging in die “oude” tijd.

Kasteellaan – Steinerschool – ter illustratie

Allicht zal één van onze nazaten zich ooit afvragen wat men precies bedoeld met “de tijd van toen”. Opdat die vraag althans gedeeltelijk beantwoord zou worden, zette ik de flarden aan herinneringen op papier, die door mijn hoofd schoten tijdens mijn bezoek aan mijn vroegere school. Ik typte ze op mijn oud “portatiefke” uit 1957.” Yolande Lully, Ghendtsche Tydinghen, 2003 

ter illustratie

Yolande Lully verleende haar mondelinge toestemming voor de publicatie van haar verhaal in persblog.be. Haar relaas werd inhoudelijk intact gelaten, echter zijn wel wat zinnen “opgeborsteld”. Yolande woont momenteel in Oostakker.

Lees ook op deze blog:

Sint-Salvator school hanteert “taalbrugje”

 

 

Veertig jaar ‘De Buurt’

 

 

Turkije aan de Leie: Het verhaal van de Sleepstraat

 

 

1959: “Ik was veertien, van den buiten, en liep school in Gent”

 

 

 Naar Facebook

Terug naar hoofdpagina

NAAR ARCHIEVEN

Lees op deze blog:

VOLK – ARTIKELOVERZICHT 2019