VOLK – Anseele beschreef de hel waaruit de arbeiders waren ontsnapt


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

Het was 1934. Dagblad ‘Vooruit’ bestond toen 50 jaar

STAD/ VOLK 26 augustus 2021Edward Anseele, Gents socialistisch voorman, herinnerde er de jongelingen van die tijd aan [1934!], dat ze hun ‘welstand’ niet als vanzelfsprekend mochten ervaren, noch dat die er vanzelf gekomen was.
Zijn boodschap van toen heeft nog altijd actuele waarde, want welvaart en democratie zijn geen evidente verworvenheden. Men vergeet al eens dat er hard voor werd gestreden, en dat die zogenaamde “eeuwige” verworvenheden zomaar weer kunnen verdwijnen.

Frankrijkplein – standbeeld Edward Anseele

Zo schreef Edward Anseele o.m. in de editie van zijn krant ‘Vooruit’ ter gelegenheid van haar vijftigste verjaardag in 1934…

(de arbeiders in en voor 1884) Hun leven geleek een hel en hun kamp was er een van de martelaars en van heiligen. Zij werkten als slaven en slavinnen, 85, 90 uren in de week voor letterlijke hongerloonen en toch was hun leus: ‘Strijd, nog strijd en altijd strijd!'”

Anseele startte het dagblad in 1884. Vijftig jaar later, in 1934, publiceerde hij er een beschouwing in.

“Gij, jongere kameraden, vindt vakbonden, stakingen, en ziekenbeurzen zoo natuurlijk alsdat uwe bakkerij brood geeft voor uw geld, maar weet gij hoe die ‘zoo natuurlijke rechten’ verkregen zijn?”

(Aan het eind van de 19e eeuw) “In die donkere jaren waren de werkuren 14 tot 15 uur daags, den Zaterdagavond tot na 9 uur, en den Zondagmorgen kuischen in werkhuis en fabriek en voor loonen, waar gij u geen gedacht kunt van geven.”

Molenaarsstraat – katoenfabriek de Hemptinne

“Jonge lezeressen en lezers, weet gij waarom verscheidene stakers, staaksters en hun leiders der staking voor maanden in de gevangenis werden geworpen? Gij zult het nooit raden omdat het zoo erg is. Wel, om al stakende aan fabriekanten te hebben gevraagd den Zaterdagavond maar tot 9 uur te moeten werken.”

Jules de Hemptinne laat arbeiders document ondertekenen waarbij hij naar willekeur over hun loon kan beslissen (uitklikbaar)

“Als eenige werklieden door hun werkgezellen aangeduid, naar het bureel van hun werkhuis of fabriek gingen, om met ‘mijnheer’ te spreken,… ‘mijnheer’ riep de gendarmen, die zich niet lieten wachten en… zonder vorm van proces werd heel de delegatie achter de grendels gedraaid.”

“In 1885 echter wordt de Belgische Werkliedenpartij gesticht en in 1886-87 breken de hongeropstanden in het Walenland en elders los; …de burgerregeering krijgt schrik en… zij haalt de wet[sontwerp] van 1848 van onder het stof uit de kartons en die wet op den arbeid van mannen, vrouwen en kinderen wordt gestemd omtrent 40 jaar nadat zij werd neergelegd en na sterke organisatie der socialistische werklieden en na hongeropstanden.”

Spotpent over meestergasten – pic Amsab-Isg vzw
Devreesebeluik – pic ugentmemorie

(Over de verkettering door andere gezindten…) “Liberalen en flaminganten scholden ons in het Willemsfonds en Nijverheid en Wetenschappen uit voor brandstichters, opruiers, biefstukpolitiekers, maar wij trokken er heen en zij hebben het niet dikwijls meer gedaan.

In de Jezuïtenkerk der Savaanstraat, te Gent, werden wij uitgescholden voor dieven en Van Beveren als chef der dievenbende. Wij trokken er ook heen; na een goed half uur moest de pater beschaamd en verschrikt er uitmuizen en de Jezuïeten hebben dit nooit meer aangedurfd.”

Savaanstraat – Sint-Barbarakerk

“Weerstandskassen werden gesticht, de Internationale [sociale beweging] kreeg het bestuur der Vrijzinnige Werkmansbibliotheek, het weekblad ‘De Werker’ verzaakte aan het anarchisme en verdedigde de sociaal-democraten; een koöperatieve bakkerij wordt opgericht en de ‘Bond Moyson‘ gesticht; wij beschikten over een groot lokaal te Gent; de beweging drong diep in Vlaanderen door en Gent kreeg zijn eigen weekblad, voorlooper van het dagblad ‘Vooruit’.”

Uit de herdruk van dagblad ‘Vooruit’ van 2 september 1934, ter gelegenheid van de tentoonstelling over het dagblad, bij AMSAB-ISG in de Bagattenstraat

Vrijdagmarkt – Bond Moyson op 1 mei (2017)
“Centjes van de Bond Moyson”


De man die de Internationale componeerde was ook in Gent geboren
Pierre De Geyter werd geboren in Gent in een arbeidersgezin. In 1848, verhuisde hij naar Rijsel en stierf in de buurt van Parijs in 1932. Hij componeerde het lied van ‘De Internationale‘, op tekst van Eugène Pottier. Zijn standbeeld staat in de tuin van het Industriemuseum aan de Minnemeers. (Lees meer)

Minnemeers – Pierre De Geyter

Lees ook op deze blog:

Dagblad ‘Vooruit’: Spijkers met koppen

 

 

Het leven van toen in de cité

 

 

Rijke dames en arme sloren van 200j geleden

 

 

Dé Vooruit, wat is dat nu feitelijk?

 

 

Terug naar hoofdpagina

NAAR ARCHIEVEN

Naar Facebook

 

Lees ook op deze blog:

STAD – ARTIKELOVERZICHT 2019-2020-2021
VOLK – ARTIKELOVERZICHT 2019-2020-2021