STAD – Wolweverskapel: ook vleeshal, theater, cinema en winkel


header copie - aangepast persblog.be - kopie (2)persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina

STAD – 24 september 2020De Wolweverskapel aan de Kortedagsteeg heeft al vele functies vervuld. Dit historisch gebouw bewijst dat het herbestemmen van religieuze bouwwerken niet enkel een hedendaags fenomeen is.

Het Centrum voor Religieuze Kunst en Cultuur vzw vertelt het verhaal,  aangevuld met wijsheid uit ‘Gids voor Oud Gent’ van auteur Guido Deseyn.

In het Gentse stadsarchief worden documenten bewaard waarin reeds in 1360 sprake is van een “spitale vander wevershuus staende an de Walpoorte in sinte Jans prochie”.

De kapel, die in gotische stijl werd opgetrokken, dateert uit de 14e eeuw en stond ten dienste van de gilde van de wolwevers. Het historische gebouw was toegewijd aan de Heilige Leonardus. In het Gentse stadsarchief worden documenten bewaard waarin reeds in 1360 sprake is van de Wolweverskapel: een “ospitale vander wevershuus staende an de Walpoorte in sinte Jans prochie“. De precieze oprichtingsdatum kon niet achterhaald worden maar het is aannemelijk dat de kapel toen ook reeds bestond.

Kortedagsteeg – ooit Wolweverskapel

De kapel maakte deel uit van een gebouwencomplex dat onder meer een dormitorium en een ziekenzaal omvatte. Hiervan zijn echter alleen de kapel en de keuken bewaard gebleven.

Tijdens het Calvinistisch bewind (1577-1584) werd de kapel als tempel voor de nieuwe godsdienst gebruikt.

Het gehele dak en de klokkentoren werden gerestaureerd in 1710. Dit werd bekostigd door de ‘Broederschap van de Allerheiligsten’ en ‘Zoeten Naam Jezus’, die toestemming van de wolwevers hadden om de kapel te mogen gebruiken voor missen.

De teloorgang van de Wolweverskapel kwam er in 1796, waarbij de goederen van de wolwevers overgedragen werden aan de Commissie van Burgerlijke Godshuizen (het latere OCMW).

Vanaf de vroege 19e eeuw werd de Wolweverskapel gebruikt voor geheel andere toepassingen. De eerste herbestemming, vanaf 1816, omhelsde de omvorming tot verkoopzaal.

Met de herbestemming van 1821 tot 1871 werd het een vleeshal waar vleeshouwers hun vleeswaren konden etaleren. Dit was nodig na de afbraak van het Klein Vleeshuis op de hoek van de Vogelmarkt en Kortedagsteeg.
Lees op deze blog over het Groot Vleeshuis

Opgravingen in 2016 op het kruispunt Brabantdam, Vogelmarkt, Kortedagsteeg

De herbestemming van 1883 tot 1894 omvatte de metamorfose tot Eden-theater, gespecialiseerd in o.a. opérettes en chansonettes, maar ook vaudevilles en kermisattracties.

In de 19e eeuw werden tijdens herinrichtingswerken 14e-eeuwse muurschilderingen ontdekt. Wegens de zeer slechte staat ervan werd beslist ze niet te restaureren en ze enkel te beschermen tegen verder verval.

In 1904 was de kapel zelfs even een garage. [Met dank aan Didier Ysebaert]

De herbestemming vanaf 1912 betrof de ombouwing tot brasserie-cinema-concert Café Lé Carillon. De kapel werd opgekleed met gewapend beton.
Met het oog op de WT 1913 huurde Franse filmmaatschappij Gaumont deze zaal af om er voorstellingen te geven aan een internationaal publiek. Léon Gaumont produceerde films, baatte cinema’s uit en was ook nog een uitvinder in de cinematografie.

1904 – pic via Didier Ysebaert
Publiciteit voor de ‘Carillon’ in het maandblad ‘Gand Artistique’ in juni 1926 – pic via Bea Lisa

Bij de herbestemming van 1934 tot 1983 ontstond Cinema Savoy. Met haar komst werd de plaatsing van valse wanden en een vals plafond  uitgevoerd, teneinde een betere akoestiek te bekomen.
Lees op deze blog over de oude cinema’s in Gent

Detail uit de wandversiering

Toen de Wolweverskapel in 1999 werd verkocht, was het oorspronkelijke interieur door de ingrijpende veranderingen van vorige herbestemmingen onherkenbaar geworden. Aangezien de kapel in een commerciële zone ligt, werd beslist om een winkel in de kapel onder te brengen.

Een karkasrestauratie in 2001-2002 herstelde de gevels en daken, waardoor de kapelruimte weer vrij kwam te liggen. In de kapel werden ook reeds gekende muurschilderingen blootgelegd. Door de hoge restauratiekosten besliste de eigenaar om de schilderingen opnieuw af te dekken.

Om de schilderingen niet te beschadigen en om de kapelruimte zichtbaar te laten, maakt de winkel gebruik van een vrijstaande constructie zonder de structuur van de kapel ergens te raken. De indeling van de winkel zou bovendien moeten verwijzen naar de traditionele indeling van een kerk, met een centrale ruimte en zijruimten.

UPDATE 24.04.2022
Het middeleeuwse ‘Calefactorium‘ of ‘warmtekamer’ was een deel van de Wolweverskapel. De toegang bevindt zich in de Kleinvleeshuissteeg. Het middeleeuwse gebouwtje is ingekapseld in het commerciële bedrijf ‘Coutre‘ – aanbieder van vergaderzalen temidden van kunst. De eigenaars renoveerden het grondig.
Thans is de kapel een winkel met toegang via de Kortedagsteeg.

Lees ook: Schilderde van Eyck de Kortedagsteeg op het Lam Gods?

Nu
Toen

 Naar Facebook

Terug naar hoofdpagina

NAAR ARCHIEVEN

Lees ook op deze blog:

STAD – ARTIKELOVERZICHT 2019-2020-2021