persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
STRATEN/ STAD – 01 april 2021 – Sint-Amandsberg heeft vele gezichten: haar statige graven van Campo Santo, haar hipsters rond het Heilig-Hart, haar groene Rozebroeken, haar wijk Sint-Bernadette, haar Heiveld, haar landelijke Westveld en haar Oude Bareel…
Maar wist je dat de gemeente naast haar beroemde begraafplaats, haar begijnhof…, ook beroemd was voor haar plantenteelt en bloemisterijen? Net zoals Lochristi?
Hierna vind je enkele voorbeelden van achtergelaten “sporen” van bloemisterijen, gebaseerd op het pdf-document ‘En toerke in Sentmansbirg’ van Werner Bockstaele.
Tot rond 1960 was Sint Amandsberg een van de belangrijkste tuinbouwgemeenten in de Gentse regio. De gemeente telde in de laatste jaren voor WOI meer dan 900 serres met een gezamenlijke glasoppervlakte van 11 ha.
Potuit
De benaming ‘Potuyt’ bestaat al sinds 1672. Dit domein had toen een oppervlakte van 96 roeden.”
“Thans wordt Potuit aangeduid door de apotheek op de hoek van de Grondwetlaan met de Antwerpsesteenweg. Daar stond vanaf 1887 de bloemisterij van Karel Kuyck. “Aan Kuyks” was een begrip in de volksmond. Die bloemisterij was, beter dan welke wegwijzer of kilometerpaal ook, een plaatsindicatie. Het was de laatste halte van de buurttram alvorens hij naar “den buiten” reed. De bloemisterij situeerde zich tussen de Grondwetlaan en de August Van Geertstraat.
Aangeduid met hedendaagse straatnamen begint de Potuit aan de vroegere ‘Herberghe den potuut’, via de Achterstraat, Rozenbroekenstraat, Rozenbroekslag naar de Jef Crickstraat en via de Zavelput terug naar de Antwerpse steenweg.”
Achterstraat
“Daar de helling van de Sint Amandusheuvel vroeger minder steil was en de voet van de heuvel zich vermoedelijk tot aan deze straat uitstrekte, moet de Achterstraat het oorspronkelijk tracé geweest zijn van de weg die Gent met Antwerpen verbond.
In de late middeleeuwen werd de heuvel gedeeltelijk afgegraven en kon men daar ook een baan trekken. Deze kreeg de benaming Voorstraat, en zou op zijn beurt uiteindelijk de Antwerpsesteenweg worden.
Vanaf 1907 tot het uitbreken van WOI was er jaarlijks de ‘Carolientses kirmesse'”. Ier koste van den iene tot den andere kant op de koppe luupe …”
Bloemisterij Van Acker, later bloemisterij Algoet was de eerste die hier met de azaleakweek in Sint Amandsberg startte.”
Bloemistenstraat, ‘t binnestroatse
“Deze straat kwam in 1891 tot stand als ‘doorsteek’ van de Antwerpsesteenweg naar de Achterstraat. De hoek Bloemistenstraat – Achterstraat kreeg in 1904 een totaal nieuw uitzicht. Jan Rooms bouwde in opdracht van bloemist Leonard Poelman-Maenhout 6 nieuwe huizen in overwegend eclectische stijl (combinatie van 2 of meer historische stijlen).
Het hoekhuis werd ingericht als winkelpand, later kwam hier cafe ‘In de Roos’. Daarnaast tot eind 20ste eeuw het groensolwinkolke van Antoinette en Wilfried.
Bemerk de typische trapgevels, de dakkapellen en de torentjes die eigen zijn aan de gebouwen die Jan Rooms ontwierp.”
Dokter Henri Van Cleemputteplein
Aan dit plein [in de buurt van Sint-Baafskouter en bij de Witte Molen(straat)] vond je de fraaie serres van de voormalige bloemisterij Johannes Palmer Hartmann (1870-1948).
“Hij was de kleinzoon van de bekende Deense componist Johan Peter Emilius Hartmann en was door zijn botanische belangstelling in Gent terechtgekomen.
Hij vestigde zich in januari 1897 in Sint Amandsberg en startte hier een tuinbouwbedrijf dat zou uitgroeien tot een belangrijke exportfirma van ca. 100 ha, met 100 serres en tot 125 medewerkers.. De grond hier was ideaal voor het kweken van azalea’s.
In 1902 werd hij ingewijd in de Gentse vrijmetselaarsloge La Liberté.”
De bloemisterij is gelegen naast een imposante villa, gebouwd in 1908.
“In 1923 werd hij benoemd tot consul van Denemarken, zijn woning was een ontmoetingsplaats voor de kleine Scandinavische gemeenschap die in en rond Gent verbleef.
In 1925 had hij 41 vaste medewerkers en in de drukke periodes zelfs tot 125 man. Hij leverde o.a. palmbomen, laurieren, azalea’s, hortensia’s over de hele wereld. Tussen 1923 en 1938 behaalde hij als exposant op de Gentse Floraliën honderden prijzen en onderscheidingen. (…)
Na zijn dood in 1947 zette zijn zoon Oluf het bedrijf nog een tijdje verder. Vanaf 1965 werden een groot deel van de gronden van de vroegere bloemisterij verkaveld.”
Azaleastraat
“Deze straatnaamgeving herinnert aan de lokale bloemencultuur. Op oudere kaarten, voor 1855, komt de benaming ‘Slocken Boom’ voor.
Deze zandweg werd in de volksmond “Slokkeboomke” genoemd, er kwam een steegbeluik dat langs één zijde was bebouwd met 30 woningen. Het beluik heette officieel Congosteeg en werd in de tweede wereldoorlog Katangasteeg genoemd.”
De huizen werden ontruimd in 1990 en daarna gesloopt.
Salviastraat
Deze straat werd geopend op de verkavelende gronden van een voormalige bloemisterij. Ze herinnert aan het rijke bloemisterijverleden van Sint Amandsberg.
Heiveldstraat
De ‘Villa Kickx-Goethals’, met kasteelallures, werd als buitenverblijf opgetrokken in 1904 in opdracht van de weduwe Kickx-Goethals. Het ontwerp is aan de hand van Jan Rooms. “De villa werd verbouwd in 1936 in opdracht van de toenmalige eigenaar Maurice Scheiris. Jean Kickx was als botanicus directeur van de Plantentuin van UGent.
In de serres van bloemisterij Le Moulin (…) die haar naam dankte aan de voor die tijd ultra-moderne pompinstallatie die werd aangedreven door windkracht, werd tijdens de voedselschaarste door de ‘Commision for relief Belgium’, Amerikaans spek opgeslagen.” Op deze gronden zou later het thans verdwenen Wattenfabriekske komen.”
Palmendreef
Bij het Potuitpark ligt de verkaveling van de voormalige bloemisterij Alloncius, gekend om zijn serres vol palmbomen.
Georges Wibierdreef
Georges Joseph Wibier werd geboren in 1880 en overleed in 1948.
“Deze straat werd getrokken door de gronden van de voormalige bloemisterij uitgebaat door Georges Wibier. In 1925 werd de genaamde Buurtwegel 94 vervangen door de Wibierdreef. Pas in 1954 werd het wegdek van een betonverharding voorzien en werden ook de aanpalende loten bouwrijp gemaakt.”
Antwerpsesteenweg
Aan deze steenweg, op nr. 561, ligt de Villa Marcelle. Het is woonhuis van de toenmalige bloemisterij, gebouwd in 1901 in opdracht van Georges Wibier, volgens de plannen van Jan Rooms.
De Antwerpsesteenweg stond vroeger zo goed als vol met bloemisterijen.
Rozebroekstraat
“A.D. 1888 laat Charles-Guillaume de Somer het statige landhuis bouwen. In een tijd waar er nog geen sprake was van de Rozebroekstraat, noch van de omliggende straten met welluidende bloemennamen. De twee gebroers de Somer verkavelen de gehele buurt met serres en starten een welvarende bloemisterij. Onder hun impuls werden de straten aangelegd om hun “florissante commercie” te ondersteunen.
Die laatste werd overgedragen aan zoon Edmond die de bloemisterij tot aan zijn dood in 1966 verder liet bloeien. Na Edmond’s dood werd het huis verkocht
en tot 2003 nam familie Boon er hun intrek. Thans neemt restaurant ‘Alainproviest‘ het gebouw in. (Bron: Alainproviest)
Sint Amandsberg, gehucht van Oostakker
“Rond 1860, onder meer door de opheffing van de stadsoctrooien, was de urbanisatie buiten de vroegere stadspoorten snel aan het groeien. Het gehucht groeide uit tot een zomerverblijfsoord voor de Gentse burgerij en adel. Hiervan getuigen villa’s en kastelen.”
In 1872 werd Sint-Amandsberg afgescheiden van Oostakker. De gemeente zat tussen twee vuren: enerzijds het zeer landelijke Oostakker, anderzijds het industriële Gent.
Lees meer over Sint-Amandsberg op deze blog:
De wintertuin van J.P. Hartmann
Een kwalijke herinnering in Sint-Amandsberg…
Turkse koppelbaas, belle époque en schutterstoren
Spitaalpoortbeluik, Warneford- en Tienmeterstraat
Drongen, met haar Norbertijnenabdij en haar kapel van Petit
Hoera, daar zijn de Floraliën weer!
Floraliën 2022 – Het feest van de bloemenweelde
Lees ook op deze blog:
