persblog.be – Verhalen uit en over Gent – naar hoofdpagina
Sint-Hendrikskerk, Woluwe – Predikherenkerk Onderbergen
STAD – 22 april 2022 – In 1860 werd de Predikherenkerk in Onderbergen domweg afgebroken voor een urbanisatieproject dat nooit werd gerealiseerd. De kerk werd in 1908 in “replica” gebouwd in Sint-Lambrechts-Woluwe. Replica staat tussen aanhalingstekens omdat er toch wel verschillen zijn.
De uitgelichte foto is afkomstig van wikipedia
De Predikherenkerk in Onderbergen werd in 1860 – volgens wikipedia – “domweg” afgebroken
HET PAND EN HAAR KERK
Het Predikheren- of Dominicanenklooster tot welke de kerk behoorde, staat beter bekend als ‘Het Pand’.
De bouwcampagnes van het Predikherenklooster gaan terug naar de 13de eeuw, vanaf 1240. De kerk is vermoedelijk van 1246.
“Het bestond in de 14de eeuw uit vier hoofdvleugels: de kerk (in 1860 afgebroken) aan de Predikherenbrug; de Leievleugel met keuken, raadzaal, refter,kapittelzaal, lavatorium, sacristie en dormitorium; het lekebroedersgebouw of de straatvleugel langs Onderbergen en het in de 17de eeuw gesloopte 13de eeuwse ‘uten Hove‘ hospitaal naast de Sint-Michielskerk.”
“Rond die binnenhoven ontwikkelden zich in de periode van de 15de tot de 18de eeuw verschillende uitbreidingen als bibliotheek, noviciaat, ouderlingenhuis, gastenkwartier, ziekenkamer en brouwerij.”
Franse Revolutie
Tijdens de Franse Revolutie werd het klooster geplunderd, verbeurd verklaard en verkocht. De kloosterlingen vluchtten. Bij hun terugkeer mogen de Dominicanen de kerk echter blijven gebruiken.
UgentMemorie: “De Franse Revolutie luidt het einde in van de Predikheren in Onderbergen. De paters worden verschillende keren uit Het Pand verdreven, hun kunstschatten en goederen worden geïnventariseerd en uiteindelijk ook geconfisqueerd. De meest kostbare handschriften verdwijnen in Parijse musea en de schilderijen uit de kerk worden samen met kunstwerken uit andere Gentse abdijen samengebracht in de voormalige Sint-Pietersabdij, waar ze het begin van de collectie van het Museum voor Schone Kunsten uitmaken.”
Huurkazerne
Begin de jaren 1800 kopen de kloosterlingen hun pand terug, maar moeten het in 1823 opnieuw verkopen wegens financiële moeilijkheden. De dominicanen mogen de kerk wel blijven gebruiken voor hun erediensten.
De dominicanen stichtten in 1834 opnieuw een orde stichten in Gent en knappen de oude predikherenkerk op. De koopman, Jacques Velleman, eigenaar van de kloostergebouwen, liet de kloosterlingen echter geen hoop dat zij zich nog ooit in de gebouwen kunnen hervestigen. Tot in 1955 was Het Pand een huurkazerne.
UGent koopt de gebouwen in 1963. De Dominicanen zijn uitgeweken naar de Hoogstraat.
Kerk afgebroken voor urbanisatieproject
UgentMemorie: “Onder de afkeurende blik van de toeschouwende Gentenaars wordt op 10 april 1860 de predikherenkerk afgebroken. De vervallen kerk die de laatste jaren enkel nog dienst deed als stapelplaats, moet verdwijnen voor de verbreding van de Jacobijnenstraat. Die straat zou deel gaan uitmaken van een boulevard die de Voldersstraat – waar de universiteitsaula ligt – verbindt met het prestigieuze ontspanningsgebouw het Casino op de Coupure. Maar dit grote urbanisatieproject zal nooit worden uitgevoerd.”
Kunstschatten, w.o. schetsen van de muurschilderingen van de gesloopte kerk, werden in 1923 door een erfgenaam van Jacques Velleman te koop aangeboden. Een poging tot aankoop door de Stad mag niet baten. De werken verdwijnen via een antiquair naar de Verenigde Staten.
REPLICA IN WOLUWE
De Sint-Hendrikskerk, in de Linthoutwijk van Sint-Lambrechts-Woluwe, is een getrouwe reconstructie van een verdwenen Gentse predikherenkerk uit de 13e eeuw. Die parochiekerk in Woluwe is van 1908. Neo-gotiek was toen in zwang.
Uit: Wikipedia
Architect Julien Walckiers (1870-1929) ontwierp een replica van de kloosterkerk die in Onderbergen stond. Er waren equivalenten van de kerk in Toulouse, Palma de Mallorca, Napels, Gerona en Barcelona.
“Haar perfect rechthoekige grondplan, in tien traveeën, werd overspannen door een houten spitstongewelf van 29 meter hoog en 16 meter breed. Geen enkele pilaar verstoorde het zicht. De steunberen bevonden zich aan de binnenzijde en werden gebruikt om zijkapelletjes te vormen. Deze elegante oplossing bestond al in Zuid-Europa, maar de Gentse kerk voegde daar haar monumentale gewelf en haar glasramen over bijna de hele hoogte aan toe.”
Uit: Wikipedia
Lees ook op deze blog:
De volledige geschiedenis van Het Pand vind je in UGentMemorie
Lees ook op deze blog:
